Γράφει ο Βασίλης Αναστασόπουλος*
Ως γέννημα θρέμμα αγροτικού χωριού θεωρούσα ότι κατείχα ένα επίπεδο γνώσης, σχετικά με την αγροτική παραγωγή. Σε αυτό βοήθησαν και οι εξειδικευμένες σπουδές μου, στην Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης, ( Perrotis College). Όμως, κατά τη διάρκεια της τελευταίας μου επίσκεψης στο χωρίο του παππού μου, Κορφιώτισσα Κορινθίας, διαπίστωσα ότι “εν οίδα ότι ουδέν είδα” !
Οι διαφορές στο τρόπο λειτουργίας των αγροτών, διαφέρουν ακόμα και μέσα στον ίδιο νομό. Αναλυτικότερα, αν κάποιος καλλιεργεί ελιές για να πάρει λάδι, λαμβάνει μία μικρή επιχορήγηση, κατά την εγκατάσταση του ελαιώνα, ενώ αν καλλιεργεί λεμόνια, δεν λαμβάνει κανένα βοήθημα. Αντίθετα, στα ορεινά χωριά που υπάρχει αρκετά στρέμματα σταφίδες, υπάρχουν διαφορετικού τύπου επιδοτήσεις, οι οποίες ενεργοποιούνται από την εκάστοτε κυβέρνηση κατά το δοκούν.
Δυστυχώς όμως, σε όλες τις περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: χαμηλή απορρόφηση από την αγορά, ακριβό προϊόν, μη ανταγωνιστικό & αμφιβόλου ποιότητας. Που οφείλεται όμως αυτό?
- Επιδοτήσεις!
Η αγροτική παραγωγή αυξήθηκε σταδιακά, μετά από το συμμοριτοπόλεμο και οι αγρότες έλαβαν ένα μεγάλο βοήθημα κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας: τους έσβησαν τα χρέη. Δυστυχώς όμως, μετά από την είσοδο μας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα το 1981, το χρήμα έρεε άφθονο, χωρίς ελέγχους από τις Βρυξέλλες, με αποτέλεσμα αρκετοί επιτήδειοι να λαμβάνουν λεφτά, νομίζοντας ότι είναι δανεικά & αγύριστα. Εν μέρει είχαν δίκιο. Ήταν δανεικά και με υψηλό τόκο!
Εκτός από προσωρινή στρέβλωση της αγοράς, έβαλαν σε ύπνωση τους παραγωγικούς ανθρώπους τις υπαίθρου. Όπως συμβαίνει συνήθως με τα πάσης φύσεως επιδόματα, τους μετέτρεψαν σε οκνηρούς εισοδηματίες, οι οποίοι επιδίδονταν σε διαγωνισμό αυτο-προβολής, με διάφορα μέσα: ακριβά αυτοκίνητα, υπερσύγχρονοι & υπερτιμολογημένοι γεωργικοί ελκυστήρες, φιάλες ακριβού σκωτσέζικου ουίσκι ανοίγονταν ακόμα και καθημερινές σε αυτοσχέδια “κέντρα διασκέδασης” με θαμώνες ψιλόλιγνες αιθέριες υπάρξεις του πρώην ανατολικού μπλόκ, που μόλις είχαν βρει την ελευθερία τους.
- Τεμαχισμένοι κλήροι & ελλιπές κτηματολόγιο
Η Ελλάδα κατέχει το χαμηλότερο μέσο μέγεθος εκμετάλλευσης 48 στρέμματα μόνο! Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι η Αυστρία έχει 190 & η Γαλλία 520. Ειδικότερα στις παραθαλάσσιες περιοχές του νομού μας, οι φυτωριούχοι & οι καλλιεργητές έχουν πολύ λιγότερα. Δυστυχώς, ο μικρός κλήρος δεν δικαιολογεί μεγάλες επενδύσεις στα μέσα παραγωγής, οπότε δεν πετυχαίνονται οικονομίες κλίμακας.
- Συνεταιριστική διαφθορά
Αν εξαιρέσουμε τους συνεταιρισμούς του νομού μας, (ΕΑΣ Κιατου & Κορίνθου) που ξέφυγαν από το συγκεκριμένο κανόνα, στην υπόλοιπη χώρα έλαβε χώρα ένα πλιάτσικο χωρίς προηγούμενο! Υπερτιμολογήσεις στις αγορές εξοπλισμού, μοίρασμα προμηθειών, διορισμός υπεράριθμων υπαλλήλων χωρίς αντικείμενο & όλες οι υπόλοιπες κρατικοδίαιτες πρακτικές, τους άφησαν υπερ-χρεωμένους.
Υπάρχει λύση?
Προφανώς αν όλα ήταν μάταια, δεν θα υπήρχε λόγος να συζητάμε. Χρειάζεται όμως να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την αγροτική παραγωγή & τον αγρότη.
- Αγρότης-επιχειρηματίας
Εξ ορισμού ο αγρότης ανήκει στους παραγωγικούς ανθρώπους της κοινωνίας, καθότι αντιμετωπίζει πολλά ρίσκα (καιρικές συνθήκες, τιμή τελικού προϊόντος με διακύμανση, καμία κατεύθυνση, έρμαιο των τραπεζιτών με το δέλεαρ των επιδοτήσεων, εξωγενείς παράγοντες, κτλ), πρέπει να πάρει αποφάσεις που θα επηρεάσουν τη ζωή του και τη ζωή της οικογένειας του, χωρίς καμία κατεύθυνση, ελλιπής εξειδικευμένη μόρφωση & ένα κράτος που προσπαθεί χρόνο με το χρόνο να τον φορολογήσει παραπάνω.
Για να επιβιώσει και να εξελιχθεί στις νέες συνθήκες, πρέπει να αποδεχθεί τη φύση του πρώτα από όλα: ως επιχειρηματίας πρωτίστως και μετά παραγωγός. Χρειάζεται να διευρύνει τους ορίζοντες του, πάνω σε νέες τεχνολογίες και να απορροφήσει εξειδικευμένες γνώσεις σε πρότυπα σχολεία σαν την Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή. Πρέπει να σταματήσει να υπολογίζει την επιδότηση, ως σταθερή κάθε χρόνο και την αντιλαμβάνεται ως πριμ ( bonus) το οποίο δεν είναι σίγουρο κάθε φορά.
- Κατοχύρωση του επαγγέλματος
Η Αγγλία για να αποφύγει τον κατακερματισμό της γης, έχει εφαρμόσει ένα ιδιαίτερο σύστημα: όλη την αγροτική περιουσία κληρονομεί ο πρωτότοκος γιος. Μπορεί να μην ακούγεται δίκαιο, άλλα έτσι καταφέρνουν να έχουν μεγάλες εκτάσεις και να πετυχαίνουν οικονομίες κλίμακας. Βέβαια, εκεί δεν αλλάζουν οι χρήσεις γης εδώ και αιώνες. Δεν πρόκειται να φυτρώσει κάποιο αυθαίρετο σπιτάκι σαν μανιτάρι, ανάμεσα στα καλαμπόκια ή τα στάχια!
Μπορούν να δοθούν κίνητρα, στους μη αγρότες που έχουν εγκατάλειψη την ύπαιθρο, ώστε να πουλήσουν τα αγροτεμάχια τους σε αγρότες, χωρίς έξοδα μεταβίβασης, με κάποια έκπτωση φόρου ή οποιαδήποτε άλλη διευκόλυνση. Επίσης, θα μπορούσαν να παγώσουν άμεσα όλα τα προγράμματα διεύρυνσης του σχεδίου πόλης, ώστε ο αγρότης-επιχειρηματίας να μην αντιμετωπίσει δυσάρεστες εκπλήξεις.
- Αγροτική πολιτική στα μέτρα μας
Πολλοί αγρότες παραπονούνται ότι οι επίτροποι στις Βρυξέλλες αποφασίζουν μόνοι τους, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές ανάγκες τους. Αυτό οφείλεται, στο ότι αρκετοί δεν έχουν πρακτική εμπειρία σε πραγματικές συνθήκες και είναι συνήθως ακαδημαϊκοί ή/και σύμβουλοι. Επίσης, τα μέλη που στέλνουμε στην Ευρωβουλή με την ψήφο μας είναι παντελώς αναρμόδια για το έργο που τους ανατέθηκε. Τραγουδιστές, ηθοποιοί, ποδοσφαιριστές, άεργοι, εισοδηματίες, πολίτες άλλων χωρών δεν έχουν σαν πρώτο τους μέλημα την προώθησης των εθνικών μας θέσεων.
Πολλές οδηγίες μπορούν να αλλάξουν και να έρθουν στα μέτρα της χώρας μας, ώστε να καλλιεργήσουμε αυτά που έχουμε ανάγκη ή αυτά που θα ευδοκιμήσουν μακροπρόθεσμα. Οι φωτοβολίδες τύπου, εκτροφεία στρουθοκαμήλου & βίσωνα, γάλα γαϊδούρας, καλλιέργεια υπερ-τροφών, θα έπρεπε να έρχονται σε δεύτερη μοίρα, όταν: το greek-yogurt, χάνει τη θέση του, δεν έχουμε ακόμα ούτε ένα εκπρόσωπο στην Παγκόσμιο Οργανισμό Ελαιολάδου(!), η παραγωγή εγχώριου κρέατος δεν καλύπτει ούτε το 20% της ζήτησης και εισάγουμε λεμόνια από την Αργεντινή!
*Ο Βασίλης Αναστασόπουλος είναι υποψήφιος βουλευτής Κορινθίας με τη Δημιουργία Ξανά