Και που λες ευτυχία
Κωνσταντίνα Δελημήτρου
Παρατηρώ γύρω μου ένα ανελέητο ηλεκτρονικό κυνήγι ευτυχίας που αφήνει πίσω του θύματα ανικανοποίητων ανθρώπων από την εργασία τους, την εμφάνισή τους, τις σπουδές, το σπίτι, το εισόδημα, το ταίρι και πολύ σύντομα, από όλα. Δεν ξέρω τι φταίει. Οι ανασφάλειές μας πάντα έτρεφαν τους επιτήδειους, οι οποίοι μέσω του ηλεκτρονικού κόσμου ήρθαν μάλλον πιο κοντά και μπορούν να μας προσεγγίσουν ευκολότερα.
Είτε όμως τα καταφέρνουν είτε όχι, παίζει όλα αυτά που υπόσχονται, να μας βάζουν τελικά στο τριπάκι να κυνηγάμε άπιαστα, ανύπαρκτα ή πράγματα που δεν έχουν καμία σχέση με την ευτυχία. Καθημερινά, όλο και περισσότεροι άνθρωποι γύρω μου αλλάζουν ζωές σαν τα πουκάμισα. Αλλάζουν πόλεις, χώρες, δουλειές, επαγγέλματα, συντρόφους, αξίες. Ζωές ολόκληρες. Τίποτε δεν τους αρκεί πια και τίποτε δεν τους βοηθά να νιώσουν ικανοποίηση. Χειρότερα, οι παλιές τους ζωές πετιούνται στα σκουπίδια, πατούν ένα delete και δεν μπορούν να ξαναγυρίσουν σε αυτές ποτέ πια.
Ο τύπος που πούλησε όλα του τα υπάρχοντα και αποφάσισε να ζήσει σε ένα κότερο κάνοντας το γύρο του κόσμου, είναι μια ενδιαφέρουσα ιστορία να διαβάζει κανείς ή να παρακολουθεί στα κοινωνικά δίκτυα, όμως δεν είναι για όλους ο ορισμός της ευτυχίας αυτός. Βασικά, δεν είναι για κανέναν ευτυχία αυτό το πράγμα ή τέλος πάντων, για ελάχιστους. Κι όμως, το να παρατήσει κάποιος την οικογένειά του, να πουλήσει όλα του τα υπάρχοντα και να αρχίσει να ταξιδεύει με κότερο ή με ποδήλατο, το internet μπορεί να το κάνει πάρα πολύ γοητευτικό. Μέχρι να το δοκιμάσουμε. Και μόλις απογοητευτούμε, σύντομα θα μας γοητεύσει με κάτι ακόμη πιο παράδοξο. Η κούρσα δεν τελειώνει μέχρι να παραιτηθούμε συνειδητοποιώντας ότι η ευτυχία δεν είναι πουθενά. Δεν είναι όμως καθόλου έτσι.
Αυτό το ηλεκτρονικό κυνήγι της ευτυχίας, αυτή η απίστευτη δίψα για ασταμάτητες αλλαγές και πειράματα μικρά και μεγάλα με απώτερο στόχο περισσότερα λεφτά, περισσότερες εμπειρίες, περισσότερη εν τέλει ευτυχία, παρατηρώ πως αφήνει πίσω του θυμωμένα και απογοητευμένα ερείπια, ανθρώπους που ψάχνουν διαρκώς κάτι καλύτερο για τη ζωή και τους στόχους τους, μα σπάνια το καταφέρνουν. Πλέον αυτό το “μαγικό παράθυρο” στον κόσμο, μπορεί μεν να μας αποκάλυψε όλη τη δυστυχία γύρω μας αλλά μαζί με αυτήν, είδαμε και αρκετή ευτυχία (αληθινή ή όχι) που πλέον φαντάζει εύκολη να την κατακτήσει κανείς οπότε πολλοί το προσπαθούμε με κλικ στον πραγματικό κόσμο. Σήμερα, δεν διαβάζεις πια από περιοδικά και εφημερίδες τί συμβαίνει στον κόσμο και στους άλλους γύρω σου, δεν υποψιάζεσαι, δεν φαντάζεσαι, δεν κρυφακούς. Πλέον, μπορείς να δεις στην οθόνη σου και να μάθεις από πρώτο χέρι πώς ζουν οι άλλοι άνθρωποι σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Στην αρχή, αυτό έφερε μια ανακούφιση για την τύχη μας, διαπιστώνοντας τις δυστυχίες και τις δύσκολες συνθήκες στον κόσμο, έπειτα έφερε μια υγιή περιέργεια να δούμε άλλους τρόπους ζωής καθώς και μια παράξενη δίψα να μαθαίνουμε όλο και περισσότερα για τις ζωές των άλλων και πόσο ευτυχισμένοι είναι στ’ αλήθεια. Πλέον, αυτό που ψάχνουν οι περισσότεροι είναι πώς οι σούπερ ευτυχισμένοι και επιτυχημένοι, τα κατάφεραν τόσο πολύ καλά.
Ένα καλό παράδειγμα, είναι το άπιαστο internet dream και ο βομβαρδισμός του success porn, που έκανε σχεδόν αβάσταχτο το internet για πολλούς χαμηλόμισθους. Κάθε τόσο, ένας “φίλος” μου μαθαίνω πως παρατά τη δουλειά του για να κυνηγήσει το όνειρό του. Εξίσου συχνά, κάποιοι άλλοι επιστρέφουν στη δουλειά μετά από λίγους μήνες ενώ άλλοι πιο άτυχοι, μένουν άνεργοι ενώ μερικοί πάρα πολύ άτυχοι μένουν και με ένα διαζύγιο. Συνεχίζουν όμως να “ψάχνονται” και έτσι, το success porn δημιουργεί επιχειρήσεις εκατομμυρίων γύρω από ανεκδιήγητους τύπους που πουλάνε τη μαγική συνταγή για εύκολα, γρήγορα και κυρίως αμύθητα κέρδη μέσω internet. Οι παλιές πυραμίδες έγιναν ουρανοξύστες ολάκεροι στον ηλεκτρονικό κόσμο μα πλέον κανείς δεν τις θεωρεί παράνομες. Και παρότι υπάρχουν πολλά επαγγέλματα online να κάνει κανείς, ελάχιστα θα φέρουν τόσα πολλά λεφτά όσα υπόσχονται αυτές οι διαφημίσεις ενώ σχεδόν κανένα, τέτοια πλούτη. Αυτή όμως η διαπίστωση, καταστρέφει κόσμο. Διαβάζοντας όλο αυτό το ψεύτικο success porn, οι ζωές και η δουλειά των περισσότερων γίνεται από βαρετή μέχρι αβάσταχτη. Από link σε link όλοι κυνηγούν γρήγορα κέρδη, το μαγικό μυστικό, μια online ιδέα, έστω ένα ψωροeshop αλλά με εκατοντάδες πωλήσεις παγκόσμια και από τον πρώτο μήνα.
Το πρόβλημα είναι, πως κανείς απ΄όσους τα κυνηγούν όλα αυτά δεν γνωρίζει τη μαύρη, θεόπικρη αλήθεια. Κανείς δεν ρωτάει κάποιον που ήδη έχει μια ηλεκτρονική επιχείρηση να μάθει τί σημαίνει κάτι τέτοιο. Πόσο μακριά από την ευτυχία, ή καλύτερα, πόσο μεγάλη δυστυχία είναι μέχρι να καταφέρεις να στήσεις και να αρχίσει να φέρνει αποτελέσματα μια επιχείρηση γενικώς. Πόσος κόπος, πόσα χρήματα, πόσος χρόνος, πόσες θυσίες και πάλι, μπορεί να αποτύχει οποιαδήποτε στιγμή. Όμως το καταλαβαίνω. Φαντάσου τώρα να είσαι γύρω στα 28, σπουδαγμένος, πάνω στα ντουζένια της νιότης σου, να έχεις πολύ καλές σπουδές και να βρίσκεσαι καρφωμένος στο γραφείο μιας βαρετής εταιρείας, να βγάζεις αστεία λεφτά και να είσαι εγκλωβισμένος σε μία οικονομία που πάει χάλια ή πάει τέλεια -ένα παραπάνω. Όχι, δεν έχεις μυαλό για δουλειά. Η οθόνη σου είναι χρήσιμη μόνο για ένα πράγμα: να σερφάρεις την ευτυχία. Ηλιοβασιλέματα, γκόμενες, χρήματα, ταξίδια. Αλλά τα πράγματα εδώ, είναι πολύ πιο δύσκολα από μερικά κλικ και μερικές δραματικές αλλαγές στη ζωή μας.
Σύμφωνα με μελέτες, η ευτυχία, ακόμη κι αν κερδίσεις το λαχείο, μάλλον δεν θα έρθει. Και μάλιστα, έχει να κάνει πολύ με αλλαγή των πράξεων και όχι των συνθηκών ζωής. Τείνω να καταλήξω πως η αληθινή ευτυχία με διάρκεια είναι πολύ πολύ προσωπικό πράγμα και σχεδόν αδύνατο να τη βρεις σε ένα κλικ που να αφορά πάνω από έναν άνθρωπο. Σίγουρα πάντως, δεν είναι κουμπί.