της Βασιλικής Κονομόδη
Η ολοένα εντεινόμενη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη χώρα μας κατά την τελευταία δεκαετία έχει ορισμένες προεκτάσεις στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης ως προς το ζήτημα της στάσης έναντι των ζώων, ιδίως των οικόσιτων. Το γεγονός αυτό έγκειται κυρίως σε δύο παράγοντες. Πρώτον, ενισχύθηκε η προβολή της προσωπικής ζωής των χρηστών προς τους διαδικτυακούς τους φίλους, πτυχή της οποίας, φυσικά, συνιστούν και οι σχέσεις με τους τετράποδους φίλους τους. Δεύτερον,αυξήθηκε κατακόρυφα η απήχηση ιστοσελίδων φιλοζωικών οργανώσεων και διαδικτυακών ομάδων, με αριθμό μελών που πλέον ανέρχεται ακόμη και στα δεκάδες χιλιάδες και με αντικείμενο την ευαισθητοποίηση ως προς τη διαχείριση των αδέσποτων, τη δρομολόγηση των υιοθεσιών τους, την ανταλλαγή γενικών πληροφοριών σχετικά με την ανατροφή κατοικιδίων ή απλώς την ενίσχυση των φιλοζωικών αισθημάτων. Στο σχηματισμό της γενικότερης αυτής τάσης -αναμφισβήτητα θετικά αποτιμώμενης-συντελεί και άλλο ένα συγκλίνον στοιχείο·η όλο και βαθύτερη ανθρώπινη αλλοτρίωση, ως απόρροια της βύθισης του Έλληνα στο τέλμα των βιοποριστικών του ανησυχιών και η επακόλουθη απομάκρυνσή του από τους συνανθρώπους του.Υπό αυτά τα δεδομένα ερμηνεύεται η διοχέτευση του ψυχισμού του, ακόμη και η συναισθηματική του επένδυση,σε έναν παράγοντα μεγαλύτερης ψυχικής σταθερότητας, δηλαδή σε ένα ζωάκι.
Έχει λοιπόν λάβει αξιοπρόσεκτες διαστάσεις η υιοθεσία ή η αγορά σκύλου ή γάτας, ταυτόχρονα όμως διαπιστώνεται η εκτίναξη, αφενός, της συχνότητας φαινομένων κακοποίησης ζώων και, αφετέρου,του αριθμού των αδέσποτων. Μεταξύ αυτών των δύο παράλληλων και φαινομενικά αντιθετικών εξελίξεων σαφώς υπάρχει σχέση αιτίου και αποτελέσματος.Αυτό συμβαίνει διότι αυξάνονται, βέβαια, οι περιπτώσεις ανάληψης φροντίδας ζώων, όμως κακοποιημένα καθίστανται συχνά τα παραμελημένα από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες τους, και, παράλληλα, στο δρόμο καταλήγουν συνήθως τα εγκαταλειμμένα από αυτούς. Συνεπώς, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα πως έχει ενδυναμωθεί το συναίσθημα –μιας επιφανειακής, θα λέγαμε- συμπάθειας απέναντι στα ζώα, η οποία συχνά ωθεί τα άτομα στη λήψη της παρορμητικής και επιπόλαιας απόφασης να αναλάβουν την φροντίδα αυτών, ελλείπουσας, ωστόσο,της πλήρους συνειδητοποίησης των υποχρεώσεων που έπονται, υποχρεώσεων αποτιμώμενων σε χρόνο, σε κόπο και σε κόστος. Η αδυναμία διάθεσης των τελευταίων είναι απόλυτα κατανοητή και σεβαστή, δεδομένου πως το εργασιακό περιβάλλον του μέσου Έλληνα είναι ασφυκτικά χρονοβόρο και επίπονο, χωρίς μάλιστα αντίστοιχο οικονομικό αντίκρισμα, με αποτέλεσμα να καθίστανται δυσεύρετα τα χρονικά, ψυχικά και οικονομικά αποθέματα για την κατάλληλη ανατροφή ενός ζώου συντροφιάς, ιδίως όταν προστίθενται και οικογενειακά βάρη. Το γεγονός αυτό όμως δεν αίρει την –τουλάχιστον υπό τις συνθήκες αυτές- ακαταλληλότητά τους να φροντίζουν ένα ζώο και, συνεπώς, την ανευθυνότητά τους.
Στο σημείο αυτό καθίσταται αντιληπτή η σημασία του νομικώς εξαναγκαστού χαρακτήρα των υπαγορευόμενων από το φιλοζωικό πνεύμα συμπεριφορών. Ευκταίες, φυσικά, είναι η πηγαία ανθρώπινη ευσυνειδησία και η ενσυναίσθηση, ελλείψει αυτών, όμως, -και, δυστυχώς, δεν ελλείπουν σπάνια– ο νομικός εξαναγκασμός είναι επιβεβλημένος. Δυστυχώς η πολυνομία, σε συνδυασμό με τον ευμετάβλητο χαρακτήρα του νομοθετικού πλαισίου στη χώρα μας, επιφέρει συχνά σύγχυση, αν όχι άγνοια, των πολιτών σε σχέση με κρίσιμες διατάξεις που διέπουν τα πεδία δραστηριότητάς τους. Του κανόνα αυτού δεν εκφεύγουν οι νομικές ρυθμίσεις οι οποίες καθορίζουν το προστατευτικό των ζώων νομικό πλέγμα. Με το παρόν άρθρο επιχειρείται, λοιπόν, μία παρουσίαση των κυριότερων υποχρεώσεων των πολιτών έναντι των ζώων συντροφιάς, ούτως ώστε οι αναγνώστες να συνειδητοποιήσουν τα καθήκοντα με τα οποία οι ίδιοι είναι επιφορτισμένοι, αλλά και να κινητοποιούνται εφεξής πιο άμεσα και πιο αποτελεσματικά όταν υποπίπτουν στην αντίληψή τους περιστατικά παραβίασης των σχετικών διατάξεων.
Τα κύρια νομοθετήματα στα οποία περιλαμβάνονται οι διατάξεις που ακολουθούν είναι ο Ν. 4039/2012 («Περί των Αδέσποτων και των Δεσποζόμενων Ζώων Συντροφιάς και της Προστασίας τους από την Εκμετάλλευση ή τη Χρησιμοποίηση με Κερδοσκοπικό Σκοπό», με τις τελευταίες τροποποιήσεις του από τον νόμο 4509/2017) και ο Ν. 2017/1992 («Κύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς»). Επισημαίνεται πως ακολουθείται μία διαβάθμιση των υπόχρεων προσώπων, καθώς αυτά διευρύνονται περιλαμβάνοντας το σύνολο των πολιτών σε περίπτωση θεμελιώδους νομικής υποχρέωσης (λ.χ. απαγόρευσης κακοποίησης των ζώων), περιορίζονται όμως, για παράδειγμα εκτεινόμενα μόνο στους ιδιοκτήτες, σε ό,τι αφορά δεσμεύσεις περισσότερο διαδικαστικής φύσης (π.χ. σήμανση και καταγραφή των ζώων στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση).
Αναλυτικότερα, στον κατωτέρω πίνακα, εξ αριστερών προς τα δεξιά, αρχικά παρουσιάζονται οι πράξεις –είτε ενέργειες (θετικές πράξεις), είτε παραλείψεις- οι οποίες επισύρουν την επιβολή ποινών, εκείνες, δηλαδή, στις οποίες έχει αποδοθεί τέτοιος βαθμός ηθικής απαξίας, ώστε να χαρακτηρίζονται ως εγκλήματα/ποινικά αδικήματα (ΣΤΗΛΗ1) και να φέρουν τον παρανόμως ενεργούντα στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Μορφές ποινής συνιστούν, εν προκειμένω, η φυλάκιση και η χρηματική ποινή. Στη συνέχεια αναγράφεται η πρόβλεψη λήψης μέτρων απομάκρυνσης του ζώου από τον ιδιοκτήτη του κατόπιν εντολής του εισαγγελέα(ΣΤΗΛΗ 2) και, ακολούθως, το νομικό καθεστώς επιβολής διοικητικών κυρώσεων, και συγκεκριμένα προστίμων, στους παραβάτες (ΣΤΗΛΗ 3). Πολλές από τις παράνομες πράξεις, όπως θα διαπιστωθεί, συνιστούν ταυτόχρονα και ποινικές και διοικητικές παραβάσεις ή/και λόγους έκδοσης διάταξης του εισαγγελέα.
ά. 5 §1Ν. 4039/2012: Ο ιδιοκτήτης οφείλει να μεριμνά για την παραμονή των ζώων σε χώρο στεγνό, καθαρό και προστατευμένο από τις καιρικές συνθήκες και για τη διαβίωσή τους χωρίς να είναι μόνιμα δεμένα ή εντός ακατάλληλων κατασκευών (π.χ. μεταλλικών).
ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ
|
||||
Αρ. | Παράνομη συμπεριφορά | ΣΤΗΛΗ 1.
Ποινικές κυρώσεις (Εγκλήματα) |
ΣΤΗΛΗ 2.
Αφαίρεση μέσω εισαγγελέα |
ΣΤΗΛΗ 3.
Πρόστιμα |
1α. | Παράλειψη τήρησης των κανόνων ευζωίαςκαι σεβασμού της ύπαρξής τους γενικώς, όπως εξειδικεύονται κατωτέρω, εκ μέρους του ιδιοκτήτη | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
✓ | 500€ |
1β. | Παράλειψη τήρησης των κανόνων ευζωίας και σεβασμού της ύπαρξής τους γενικώς, όπως εξειδικεύονται κατωτέρω, εκ μέρους του κατόχου ή του υπεύθυνου αυτών | 500€ | ||
2α. | Παράλειψη μέριμνας του ιδιοκτήτη για την προστασία τους και την καλή μεταχείρισή τους, έτσι ώστε να μην πονούν και υποφέρουν
|
Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
✓ | 500€ |
2β. | Παράλειψη μέριμνας του κατόχου ή του υπεύθυνου αυτών για την προστασία τους και την καλή μεταχείρισή τους, έτσι ώστε να μην πονούν και υποφέρουν | 500€ | ||
3. | Άσκοπη ενέργεια οποιουδήποτε με την οποία πονούν, υποφέρουν ή αγωνιούν
|
Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
||
4α. | Παράλειψη φροντίδας για τη χορήγηση κατάλληλης τροφής και νερού από τον ιδιοκτήτη
|
Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
✓ | 500€ |
4β. | Παράλειψη φροντίδας για τη χορήγηση κατάλληλης τροφής και νερού από τον κάτοχο, τον υπεύθυνο αυτών ή γενικότερα από οποιονδήποτε ασχολείται με αυτά
|
Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
500€ | |
5α. | Παράλειψη μέριμνας για την παραμονή τους σε χώρο στεγνό, καθαρό και προστατευμένο από τις καιρικές συνθήκες, εκ μέρους του ιδιοκτήτη
|
Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
✓ | 500€ |
5β. | Παράλειψη μέριμνας για την παραμονή τους σε χώρο στεγνό, καθαρό και προστατευμένο από τις καιρικές συνθήκες, εκ μέρους του κατόχου ή του υπεύθυνου αυτών | 500€ | ||
6. | Παράλειψη άμεσου καθαρισμού του περιβάλλοντος από τα περιττώματα από τον ιδιοκτήτη | 100€ | ||
7α. | Παράλειψη μέριμνας του ιδιοκτήτη για τη διαβίωσή τους χωρίς να είναι μόνιμα δεμένα και εντός ακατάλληλων κατασκευών (π.χ. μεταλλικών)
|
Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
✓ | 500€ |
7β. | Παράλειψη μέριμνας του κατόχου ή του υπεύθυνου αυτών για τη διαβίωσή τους χωρίς να είναι μόνιμα δεμένα και εντός ακατάλληλων κατασκευών (π.χ. μεταλλικών) | 500€ | ||
8. | Παράλειψη παροχής κατάλληλων εγκαταστάσεων, φροντίδας και προσοχής του ζώου από οποιονδήποτε ασχολείται με αυτά, λαμβανομένων υπ’ όψιν των συνηθειών τους, σύμφωνα με το είδος και την φυλή τους | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
||
9. | Παράλειψη στείρωσης, εκ μέρους του ιδιοκτήτη, εφόσον δεν επιθυμεί τη διατήρηση των νεογέννητων ζώων ή δε μπορεί να τα διαθέσει σε νέους ιδιοκτήτες | 300€ |
ά. 5 §1Ν. 4039/2012:Ο ιδιοκτήτης οφείλει να μεριμνά για την κτηνιατρική εξέταση του ζώου και για την ιατρική του περίθαλψη.
10. | Παράλειψη μέριμνας του ιδιοκτήτη για την κτηνιατρική εξέτασή τους
|
Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
✓ | 500€ |
11α. | Παράλειψη φροντίδας για ιατρική περίθαλψη, εκ μέρους του ιδιοκτήτη
|
Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
✓ | 500€ |
11β. | Παράλειψη φροντίδας για ιατρική περίθαλψη, εκ μέρους του κατόχου ή του υπεύθυνου αυτών | 500€ | ||
12. | Ανευθυνότητα για την υγεία και τη φυσική κατάστασή τους από οποιονδήποτε ασχολείται με αυτά
|
Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
||
13. | Παράλειψη μέριμνας του ιδιοκτήτη για την έκδοση βιβλιαρίου υγείας, οπωσδήποτε μέσα σε προθεσμία δύο μηνών από τη γέννηση του ζώου ή μέσα σε ένα μήνα από την εύρεση ή απόκτηση του | ✓ | ||
14. | Μη κατοχή ενημερωμένου βιβλιαρίου υγείας | 300€ | ||
15α. | Παράλειψη μέριμνας για την καθημερινή άσκηση ή τον περίπατό τους από τον ιδιοκτήτη
|
Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
✓ | 500€ |
15β. | Παράλειψη μέριμνας για την καθημερινή άσκηση ή τον περίπατό τους από τον κάτοχο, τον υπεύθυνο ή γενικότερα από οποιονδήποτε ασχολείται με αυτά | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
500€ | |
16. | Παράλειψη μέριμνας για την εξασφάλιση άνετου, υγιεινού και κατάλληλου καταλύματος, εκ μέρους του ιδιοκτήτη, το οποίο να τους επιτρέπει τη φυσική όρθια στάση, χωρίς να εμποδίζονται οι φυσικές τους κινήσεις και η πραγματοποίηση της απαραίτητης για την υγεία και την ευζωία τους άσκησης | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€
|
✓ | |
17. | Εγκατάλειψη του ζώου από τον ιδιοκτήτη ή παράλειψη α. γνωστοποίησης στον δήμο της πρόθεσής του να το αποχωριστεί, β. παράδοσης του ζώου σε αυτόν και γ. λήψης αντιγράφου της μεταβολής της εγγραφής του ζώου του, όπου θα αναφέρεται ο δήμος ως προσωρινός κάτοχος του αδέσποτου πλέον ζώου | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€
|
300€ | |
18. | Παράλειψη δήλωσης στον κτηνίατρο, μέσα σε πέντε ημέρες, της απώλειας, εκ μέρους του ιδιοκτήτη | ✓ | 300€ | |
19. | Παράλειψη λήψης όλων των λογικών μέτρων για να μην δραπετεύσουνεκ μέρους οποιουδήποτε ασχολείται με αυτά | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
||
20. | Κλοπή | Φυλάκιση
έως 6 μήνες και χρηματική ποινή έως 3.000€ |
ά. 4 Ν. 2017/1992: Το άτομο που έχει ένα ζώο συντροφιάς ή ασχολείται με αυτό οφείλει να του παρέχει, σε επαρκή ποσότητα, τροφή και νερό.
21. | Βασανισμός, κακοποίηση, κακή και βάναυση μεταχείριση, καθώς και οποιαδήποτε πράξη βίας, ιδίως η δηλητηρίαση, το κρέμασμα, ο πνιγμός, το κάψιμο, η σύνθλιψη και ο ακρωτηριασμός | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
✓ | 30.000€
ανά ζώο και περιστατικό |
22. | Πώληση, εμπορία και παρουσίαση – διακίνηση μέσω διαδικτύου οποιουδήποτε οπτικοακουστικού υλικού στο οποίο απεικονίζεται πράξη βίας εναντίον τους, καθώς και σεξουαλική συνεύρεση μεταξύ ζώων ή μεταξύ ζώου και ανθρώπου, με σκοπό το κέρδος ή τη σεξουαλική ικανοποίηση ατόμων που παρακολουθούν ή συμμετέχουν σε αυτά | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€
|
✓ | 30.000€
ανά ζώο και περιστατικό |
23. | Εκτροφή και χρησιμοποίηση σκύλων και γατών για την παρασκευή φαρμακευτικών ή άλλων ουσιών
|
Φυλάκιση
έως 2 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
10.000€
ανά ζώο
|
|
24. | Κράτηση τους ως συντροφιάς, εφόσον δεν μπορούν να προσαρμοστούν στην αιχμαλωσία, από το άτομο που ασχολείται με αυτά | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
||
25. | Χειρουργικές επεμβάσεις με μη θεραπευτικούς σκοπούς, κυρίως το κόψιμο της ουράς, το κόψιμο των αυτιών, η τομή των φωνητικών χορδών, η αφαίρεση των νυχιών και των δοντιών | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
||
26. | Επεμβάσειςμε οδυνηρούς πόνους διενεργούμενες χωρίς αναισθησίαή όχι από κτηνίατρο ή υπό τον έλεγχό του | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
ά. 10 Ν. 2017/1992: Απαγορεύονται χειρουργικές επεμβάσεις που προορίζονται για μη θεραπευτικούς σκοπούς, κυρίως το κόψιμο της ουράς και των αυτιών.
27. | Θανάτωση από πρόσωπο που δεν είναι κτηνίατρος, εκτός αν πρόκειται να δοθεί τέλος στους πόνους και εφόσον η βοήθεια κτηνιάτρου δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί γρήγορα | Φυλάκιση
1 – 5 έτη και χρηματική ποινή 5.000€ – 15.000€ |
||
28. | Παράλειψη μέριμνας για τη σήμανση και την καταγραφή τους στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση, εκ μέρους του ιδιοκτήτη, οπωσδήποτε μέσα σε προθεσμία δύο μηνών από τη γέννηση ή μέσα σε ένα μήνα από την εύρεση ή απόκτησή τους | ✓ | 300€ | |
29. | Παράλειψη εμπρόθεσμης ενημέρωσης του κτηνιάτρου, εκ μέρους του ιδιοκτήτη, για τη μεταβολή των στοιχείων του ιδίου (όπως ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, αριθμό ταυτότητας) ή του ζώου (όπως θάνατος, παράδοση σε άλλον ιδιοκτήτη), το αργότερο εντός 15 ημερών από τη μεταβολή | 300€ | ||
30. | Παράλειψη προσκόμισης στον δήμο του πιστοποιητικού ηλεκτρονικής ταυτοποίησης από τον ιδιοκτήτη | 300€ | ||
31. | Δημοσίευση ή/και τοιχοκόλληση αγγελίας προς υιοθεσία ή δωρεάν παραχώρηση ή πώληση χωρίς αναφορά του αριθμού ηλεκτρονικής σήμανσής τους | 300€ | ||
32. | Πώληση σε ηλικία μικρότερη των 8 εβδομάδων | 1.000€ ανά ζώο
|
ά. 5 §1 Ν. 4039/2012: Επιβάλλεται η στείρωση, εφόσον ο ιδιοκτήτης δεν επιθυμεί τη διατήρηση των νεογέννητων ζώων ή δεν μπορεί να τα διαθέσει σε νέους ιδιοκτήτες.
33. | Γονιμοποίηση θηλυκών σκύλων αναπαραγωγής, ακόμη και από ερασιτέχνες εκτροφείς, πριν από το δεύτερο οιστρικό κύκλο και, σε κάθε περίπτωση, πριν από την παρέλευση εννέα μηνών από τον τελευταίο τοκετό | 1.000€ανά ζώο
|
||
34. | Παράλειψη λήψης κατάλληλων μέτρων για την αποτροπή πρόσβασης των αδέσποτων σε απορρίμματα από τους υπευθύνους σφαγείων, κρεοπωλείων, νοσοκομείων, στρατοπέδων, κατασκηνώσεων, καταστημάτων διάθεσης τροφίμων, εγκαταστάσεων μαζικής εστίασης και γενικά χώρων υγειονομικού ενδιαφέροντος | 600€ | ||
35. | Μεταφορά στα μέσα μαζικής μεταφοράς, καθώς και στα ταξί, χωρίς ασφαλές κλουβί μεταφοράς ή χωρίς να συνοδεύονται από τον ιδιοκτήτη ή τον κάτοχό τους | 300€ ανά ζώο | ||
36. | Παράλειψη τήρησης των υγειονομικών διατάξεων σε μονοκατοικίες και διαμερίσματα | 500€ ανά ζώο | ||
37. | Εγκατάλειψη τραυματισμένου ζώου μετά από τροχαίο ατύχημα | ✓ | 300€ |
ά. 5 §1 Ν. 4039/2012: Ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να μεριμνά για την εξασφάλιση άνετου, υγιεινού και κατάλληλου καταλύματος, το οποίο επιτρέπει στο ζώο να βρίσκεται στη φυσική του όρθια στάση, χωρίς να εμποδίζονται οι φυσικές του κινήσεις και η πραγματοποίηση της απαραίτητης για την υγεία και την ευζωία του άσκησης.
Ως προς τη ΣΤΗΛΗ1, στην ποινική δίκη ως πολιτικώς ενάγον μπορεί να παρίσταται αυτοτελώς κάθε φιλοζωικό σωματείο που δραστηριοποιείται σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο, ανεξάρτητα από το αν έχει υποστεί περιουσιακή ζημία, προς υποστήριξη της κατηγορίας και μόνον.
Ακόμη, όσον αφορά τη ΣΤΗΛΗ2, το ζώο, αναλυτικότερα,απομακρύνεται προσωρινά από τον ιδιοκτήτη του με εντολή εισαγγελέακαι παραδίδεται στο καταφύγιο αδέσποτων ζώων του αρμόδιου δήμου ή σε ενδιαφερόμενη φιλοζωική εταιρεία ή σωματείο. Αν η μεταχείριση του ζώου είναι ιδιαίτερα βάναυση και προκάλεσε ιδιαίτερο πόνο ή φόβο στο ζώο, η αφαίρεση είναι οριστική. Ο εισαγγελέας μπορεί, επίσης, με διάταξή του να απαγορεύσει την απόκτηση κάθε άλλου ζώου από τον παραβάτη στο μέλλον.
Τέλος, σχετικά με τη ΣΤΗΛΗ3,τα πρόστιμα αποτελούν έσοδο του δήμου στην περιφέρεια του οποίου διαπιστώνεται η παράβαση, εγγράφονται με τρόπο διακριτό στον προϋπολογισμό του και διατίθενται αποκλειστικά για τη βελτίωση των δημοτικών καταφυγίων και κτηνιατρείων και για την κάλυψη των σχετικών δαπανών. Σε περίπτωση υποτροπής διπλασιάζονται.
Συμπερασματικά, τα γνήσια φιλοζωικά αισθήματα δεν εξαντλούνται σε αναφωνήσεις στη θέα ενός χαριτωμένου τετράποδου, ούτε στην απλή μέριμνα για την κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών του. Τα ζώα δε συνιστούν ούτε στοιχεία διακόσμησης της οικίας μας, ούτε εξιλαστήρια θύματα τυχόν επαγγελματικών ή προσωπικών αποτυχιών μας, ούτε μέσα προβολής και απόδειξης της υποτιθέμενης φιλευσπλαχνίας μας.Τα γνήσια φιλοζωικά αισθήματα, αντιθέτως, επεκτείνονται στην έμπρακτη ικανοποίηση του συνόλου των βιολογικών αναγκών των ζώων, σωματικών και ψυχικών, στην εκδήλωση στοργής και σε στιγμές ψυχικής φόρτισης, σωματικής εξάντλησης. Ακόμη και όταν η καθημερινότητα μας έχει εξωθήσει στα όριά μας, οφείλουμε να διατηρούμε περιθώρια χρόνου και ενέργειας –έστω μικρά, ωστόσο ποιοτικά-, ώστε να τα αφιερώνουμε σε εκείνα.
Κλείνοντας με έναν πιο προσωπικό τόνο, θα ήθελα να μοιρασθώ ένα απόφθεγμα αναγεγραμμένο στην πινακίδα του «Πάρκου Κοινωνικοποίησης και Άθλησης Σκύλων» του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας, στο Νέο Φάληρο:
«Animals are not our whole life, but they make our life whole.»
δυνάμενο, ίσως, να παραφρασθεί ως εξής:
«Animals just make our life whole, but we are their whole life.»
Βασιλική Κονομόδη
Δικηγόρος