«Το κλειδί για την επιτυχία της Ελλάδας, λένε οι αναλυτές, ήταν τα πρώτα βήματα της κυβέρνησης για τον περιορισμό του ιού πιο πριν από το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Στα τέλη Φεβρουαρίου, πριν καταγραφεί θάνατος από την ασθένεια, τα καρναβάλια ακυρώθηκαν. Τα σχολεία, οι καφετέριες, τα πανεπιστήμια και οι περισσότερες επιχειρήσεις έκλεισαν στις 5 Μαρτίου, όταν υπήρχαν μόνο 31 επιβεβαιωμένα κρούσματα στη χώρα», αναφέρει άρθρο του περιοδικού Time για την αντιμετώπιση της πανδημίας από την Ελλάδα.
«Η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε γρήγορα εξαιτίας του παραμελημένου δημοσίου συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, λένε οι ειδικοί. «Δεν νομίζω ότι ήταν μια πολύ δύσκολη απόφαση, λόγω της γνώσης ότι το σύστημα υγείας δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την κρίση», λέει η Δρ. Στέλλα Λαδή, πρώην σύμβουλος δημόσιας πολιτικής της ελληνικής κυβέρνησης και σήμερα επίκουρη καθηγήτρια Δημόσιας Διοίκησης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα και στο Queen Mary, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου», αναφέρεται στο άρθρο:
«Όταν η κυβέρνηση απαγόρευσε όλα τα μη απαραίτητα ταξίδια στις 23 Μαρτίου, κοιτούσε την κατάσταση στην Ιταλία, όπου οι νοσοκομειακές ΜΕΘ ήταν κατακλυσμένες και άτομα με κορωνοϊό βρίσκονταν χωρίς θεραπεία στους διαδρόμους. Αξιωματούχοι ήξεραν ότι θα χρειαζόταν ένα πολύ μικρότερο ξέσπασμα για να επαναληφθούν οι ίδιες σκηνές στην Αθήνα. «Δυστυχώς, στην Ιταλία ένα άτομο χάνεται κάθε δύο λεπτά», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ανακοινώνοντας το lockdown στις 22 Μαρτίου. «Πρέπει να προστατεύσουμε το κοινό καλό, την υγεία μας», πρόσθεσε. Τότε, υπήρχαν 624 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 15 θάνατοι στην Ελλάδα. Συγκριτικά, όταν το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε το δικό του lockdown την ίδια μέρα, είχε 6.650 επιβεβαιωμένα κρούσματα και τουλάχιστον 335 θανάτους.
Η κυβέρνηση ξεκίνησε επίσης καθημερινές ενημερώσεις για την κατάσταση, προειδοποιώντας τους πολίτες ότι το αδύναμο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης σήμαινε ότι έπρεπε να εφαρμοστούν αυστηρά μέτρα νωρίς για να σωθούν ζωές, ακόμη και αν η οικονομία χτυπηθεί σκληρά. «Η επικοινωνιακή στρατηγική ήταν εξίσου σημαντική με τα πρώτα μέτρα», λέει η κα Λαδή «Κάθε μέρα στις 6 μ.μ., οι άνθρωποι σταματούν να κάνουν οτιδήποτε για να δουν ποιες είναι οι εξελίξεις», λέει ο Πάνος Τσακλόγλου, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Τα μέτρα lockdown χαιρετίστηκαν με ευρεία υποστήριξη για τους ίδιους λόγους, λένε οι ειδικοί. «Το κοινό ήξερε ότι το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης δεν θα λειτουργούσε, οπότε το δέχτηκαν», λέει η κα Λαδή για το πρώιμο lockdown.
Η σημασία της υγείας στον ελληνικό πολιτισμό, τονίζει, είναι ένας άλλος λόγος για την εύκολη αποδοχή του lockdown από τους Ελληνες. «Από πολιτιστική άποψη, κάθε συζήτηση, κάθε επιθυμία για το μέλλον, τελειώνει πάντα με μια λέξη για καλή υγεία», υπογραμμίζει στο TIME. «Δεν υπάρχει συζήτηση για το εάν η υγεία είναι πιο σημαντική από το να κρατάς ανοιχτό το κατάστημά σου. Η υγεία είναι πιο σημαντική και το κατάστημα έρχεται δεύτερο. Δεν ήταν αμφισβητούμενο ζήτημα όπως σε άλλα μέρη», επισημαίνει.
Η κυβέρνηση χρησιμοποίησε επίσης το lockdown για να αυξήσει την ικανότητα υγειονομικής περίθαλψης, αυξάνοντας τον αριθμό των κλινών ΜΕΘ από 565 στις αρχές Μαρτίου σε 910 στο τέλος του μήνα. Και μια συμφωνία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των ιδιωτικών νοσοκομείων σημαίνει ότι έχουν αρχίσει να δέχονται ασθενείς με ασθένειες που δεν σχετίζονται με κορωνοϊό, ελευθερώνοντας χώρο για ασθενείς με COVID-19 σε δημόσια νοσοκομεία».
Η ιστοσελίδα του περιοδικού TIME κάνει εκτενή αναφορά και στα ΚΥΤ: «Αλλά όπως και αλλού, ο ιός και το lockdown συγκρούονται με μακροχρόνιες ανισότητες. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και όταν η Ελλάδα αποδίδει καλά σε σύγκριση με άλλες χώρες, πολλοί από τους κατοίκους της διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλους», σημειώνει.
Σε αυτό το σημείο γίνεται λόγος για τις δομές προσφύγων και μεταναστών στα ελληνικά νησιά, όπου βρίσκονται 40.000 άνθρωποι. Μάλιστα, περιγράφει τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στη Λέσβο, όπου η δομή εξυπηρετείται από τρεις γιατρούς, σύμφωνα με την IRC. Οπως αναφέρει, εκεί πολλοί ζουν σε πρόχειρες καλύβες ή κάτω από φύλλα μουσαμά. «Η πυκνότητα του πληθυσμού είναι έξι έως οκτώ φορές υψηλότερη από το κρουαζιερόπλοιο Diamond Princess, όπου ο ιός εξαπλώθηκε ακόμη πιο γρήγορα από ό, τι στην Γουχάν, σύμφωνα με το IRC», αναφέρει το TIME.
«Στις 16 Απριλίου, η ελληνική κυβέρνηση δήλωσε ότι θα μετεγκαταστήσει 2.380 άτομα (οι πιο ηλικιωμένοι μετανάστες και εκείνοι με υποκείμενα νοσήματα, μαζί με τις οικογένειές τους) μακριά από τα ελληνικά νησιά σε δομές στην ηπειρωτική χώρα. Ωστόσο, ανακοίνωσε επίσης τη Δευτέρα ότι οι περιορισμοί στην κυκλοφορία των μεταναστών θα συνεχιστούν έως τις 10 Μαΐου – 13 ημέρες περισσότερο από ό, τι η υπόλοιπη χώρα», αναφέρει το δημοσίευμα.
«Τέτοιοι περιορισμοί θέτουν σε κίνδυνο τα άτομα που είναι παγιδευμένα στα στρατόπεδα», λέει ο Απόστολος Βεϊζής, διευθυντής ιατρικών προγραμμάτων της Medecins Sans Frontieres στην Ελλάδα. «Το να αναγκάζεις τους ανθρώπους να ζουν σε πολυσύχναστα και ανθυγιεινά camps ως μέρος της ευρωπαϊκής πολιτικής περιορισμού ήταν πάντα ανεύθυνο, αλλά τώρα περισσότερο από ποτέ λόγω της απειλής του COVID-19», προσθέτει.
Την Τρίτη 148 άτομα διαγνώστηκαν με COVID-19 σε ένα ξενοδοχείο που βρίσκονταν πρόσφυγες νοτιοδυτικά της Αθήνας. «Οταν μιλάμε για κοινωνικές αποστάσεις, είναι κάτι που δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε αυτήν την πραγματικότητα», υποστηρίζει ο κ. Βεϊζής στο TIME. «Μπορώ να σας εγγυηθώ εάν υπάρχει κρούσμα αύριο στη Μόρια, δεν θα ήταν εύκολα διαχειρίσιμο», συμπληρώνει.