Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει για την προστασία της πρώτης κατοικίας καθώς το υφιστάμενο πλαίσιο λήγει στις 30 Απριλίου και μέχρι σήμερα η ασάφεια για το τι θα επακολουθήσει είναι το κυρίαρχο στοιχείο.
Υπευθυνότητα και ευαισθησία
Οι τόνοι αν και ανέβηκαν χθες στη βουλή για το θέμα σαφής απάντηση από πλευράς κυβέρνησης δεν δόθηκε.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας επανέλαβε χθες από το βήμα της βουλής ότι θα υπάρξει νέο πλαίσιο προστασίας μέχρι την πρωτομαγιά.
«Το ζήτημα μέχρι την άλλη Παρασκευή θα αντιμετωπιστεί με υπευθυνότητα και ευαισθησία» ανέφερε μιλώντας στη βουλή ο κ. Σταϊκούρας χωρίς πάντως να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες για το τι ακριβώς ρύθμιση προτίθεται η κυβέρνηση να φέρει.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχει φουντώσει η αντιπολιτευτική κριτική των άλλων κομμάτων που κατηγορούν την κυβέρνηση ότι θέλει να εξυπηρετήσει τις τράπεζες για να προχωρήσουν πλειστηριασμοί και κατασχέσεις με το άνοιγμα δικαστηρίων και υποθηκοφυλακείων στις 27 Απριλίου.
Διαπραγματευόμαστε για τους πλειστηριασμούς
Δεν τίθεται αυτή τη στιγμή ζήτημα πλειστηριασμών με το άνοιγμα των υποθηκοφυλακείων και των δικαστηρίων διαβεβαίωσε μιλώντας στη βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας απαντώντας με αυτό τον τρόπο στην κριτική από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ.
Σε ότι αφορά το νέο πλαίσιο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση ο κ. Τσιάρας παρέπεμψε στις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς για την παράταση του χρόνου προστασίας της α’ κατοικίας.
«Δεν τίθεται θέμα έναρξης πλειστηριασμών, είναι σε αναστολή όλες οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης και η κυβέρνηση βρίσκεται σε σκληρή διαπραγμάτευση για την παράταση της προστασίας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τσιάρας.
Η πανδημία ευκαιρία για τη βελτίωση του καθεστώτος προστασίας
Μέσα σε αυτό το κλίμα είναι έντονο το αίσθημα της ανασφάλειας για χιλιάδες δανειολήπτες με δεδομένο μάλιστα το γεγονός ότι η πανδημία φέρνει σοβαρό πισωγύρισμα για την οικονομία και την ξαναβάζει σε τροχιά ύφεσης και κρίσης που θα κάνει ακόμα πιο δύσκολη την αποπληρωμή υφιστάμενων χρεών των νοικοκυριών, φυσικά μέσα σε αυτό θα κάνει δύσκολη και την αποπληρωμή στεγαστικών δανείων.
Ειδικότερα δε, με αφορμή και την κρίση του κοροναϊού αναδεικνύεται –πέραν του οικονομικού παράγοντα- ως μια πρώτης τάξεως αφορμή ο υγειονομικός κίνδυνος για να βελτιωθεί το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και όχι απλά να παραταθεί καθώς και το υφιστάμενο καθεστώς έχει πολλά κενά και δεν παρέχει την απαιτούμενη προστασία στα νοικοκυριά τα στεγαστικά δάνεια των οποίων έχουν «κοκκινίσει».
Άλλωστε το «Μένουμε Σπίτι» για την προστασία της δημόσιας υγείας δεν μπορεί να εφαρμοστεί όταν βγαίνουν σπίτια στο σφυρί.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το αίσθημα ανασφάλειας του κόσμου εκφράστηκε με το σλόγκαν «μένουμε χωρίς σπίτι» όταν άρχισαν να διαρρέουν πληροφορίες τις πρώτες ημέρες του Απριλίου ότι κάποιοι εκ των δανειστών είχαν αντιρρήσεις στην παράταση του καθεστώτος προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Να νομοθετήσει μονομερώς
Σύμφωνα πάντως με τη Λούκα Κατσέλη επί υπουργίας της οποίας υπήρξε και ο πρώτος νόμος προστασίας της πρώτης κατοικίας το 2010, είναι ακατανόητο το γεγονός ότι η κυβέρνηση διαπραγματεύεται και δεν νομοθετεί μονομερώς.
Το σκεπτικό της πρώην υπουργού και πρώην διοικήτριας της Εθνικής Τράπεζας είναι πως η χώρα μας είναι «υπό ενισχυμένη» και «όχι μνημονιακή» εποπτεία και ως εκ τούτου θα μπορούσε να πάρει την πρωτοβουλία και να νομοθετήσει και μάλιστα σε συνθήκες πανδημίας και ύφεσης υπέρ του δημοσίου συμφέροντος.
Σύμφωνα με την κα Κατσέλη υπάρχει τρόπος να επιλυθεί το ζήτημα και το είχε περιγράψει ως εξής:
«Πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ των πτωχευμένων που βρίσκονται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής (ο προηγούμενος νόμος προστάτευε την πρώτη κατοικία τους μετά από δικαστική απόφαση για ένα χρονικό διάστημα) και αυτών που βρίσκονται σε πρόσκαιρη αδυναμία και ουσιαστικά τυγχάνουν ευνοϊκών ρυθμίσεων με την πλατφόρμα και την εξωδικαστική διαδικασία».
«Αυτή τη στιγμή λόγω συνθηκών δεν υπάρχει νέος πτωχευτικός νόμος, άρα όλα τα επιχειρήματα υπάρχουν ώστε η προστασία της πρώτης κατοικίας να ενσωματωθεί όταν με το καλό βγει ο καινούργιος. Για τους υπόλοιπους, υπάρχουν υπό τις παρούσες συνθήκες όλα τα επιχειρήματα για να παρατείνει μονομερώς η κυβέρνηση την άρση των πλειστηριασμών και την προστασία της πρώτης κατοικίας, ως το τέλος του χρόνου».
Το παράδειγμα της Κύπρου
«Στην Κύπρο π.χ. το υπουργείο Οικονομικών ανέστειλε δόσεις τόκων και χρεολυσίων για όλους όσοι είναι ενήμεροι, μέχρι το τέλος του χρόνου. Δεν υπάρχει θεσμός που υπό αυτές τις συνθήκες θα πίεζε για μη προστασία της πρώτης κατοικίας. Όταν σου λένε μείνε σπίτι, σε ποιο σπίτι θα μείνεις; Η Τράπεζα της Ελλάδας πρέπει να πάρει θέση σε αυτό το θέμα, ανοιχτά και ξεκάθαρα».
«Πολύ θα ήθελα να ξέρω ποιοι από τους θεσμούς προβάλλουν αυτή την θέση (σ.σ. άρνηση και προβολή αντιρρήσεων στην παράταση της προστασίας) και ποια είναι η στάση των υπουργών στις διαπραγματεύσεις» είχε δηλώσει προ ημερών.
Τι ζητούν οι Ενώσεις Καταναλωτών
Προς την κατεύθυνση η Ενώσεις Καταναλωτών έχουν χαρακτηρίσει επιτακτική την ανάγκη λήψης μέτρων για την προστασία της πρώτης κατοικίας.
Η Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ) και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών «Η Παρέμβαση» έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση να δεσμευτεί άμεσα για την προστασία της πρώτης κατοικίας.
Δεδομένου ότι στις 30 Απριλίου παύει και η προστασία της κύριας κατοικίας, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Ν.4605/2019 «και χιλιάδες νοικοκυριά κινδυνεύουν κυριολεκτικά να μείνουν στο δρόμο» όπως αναφέρουν οι ενώσεις των καταναλωτών, ζητούν συγκεκριμένες παρεμβάσεις από την κυβέρνηση:
• Να παρατείνει την ισχύ του Ν.4605/2019 (πλατφόρμα για την προστασία της κύριας κατοικίας) μέχρι τέλους του έτους.
• Να αναστείλει προσωρινά όλους τους πλειστηριασμούς τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους.
• Να αναστείλει την πληρωμή των δόσεων των δανείων με πάγωμα του εκτοκισμού σε όλους τους οφειλέτες που βρίσκονται σε αδυναμία έως το τέλος του έτους.
• Να προστατεύσει τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, ιδιαίτερα αυτά που βρίσκονται σε πραγματική και μόνιμη αδυναμία να αποπληρώσουν τα δάνειά τους και να δεσμευτεί ότι κανένας πολίτης δεν θα μείνει στο δρόμο.
• Να κατοχυρώσει το δικαίωμα των οφειλετών που βρίσκονται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής για δικαστική ρύθμιση των χρεών τους με προστασία της κύριας κατοικίας τους, μέσω ενός μόνιμου μηχανισμού πτώχευσης φυσικών προσώπων.
Οι τροπολογίες ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ
Πάντως για το θέμα έχουν καταθέσει τροπολογίες τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΚΙΝΑΛ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά την παράταση του υφιστάμενου καθεστώτος, ενώ το ΚΙΝΑΛ προτείνει την επαναφορά της προστασίας της πρώτης κατοικίας στο καθεστώς του Ν. 3869/2010, με σκοπό την εξάλειψη της απειλής που αισθάνονται πολλά νοικοκυριά. Με την ίδια τροπολογία, παρέχεται ανάλογη προστασία και στην αγροτική ακίνητη περιουσία.
Στο ζήτημα αυτό επανήλθαν τόσο ο Αλέξης Τσίπρας όσο και η Φώφη Γεννηματά με τις ομιλίες τους σήμερα στη βουλή.