Κούρεμα στους μισθούς θα είναι το τίμημα που θα κληθούν να πληρώσουν οι εργαζόμενοι προκειμένου να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους στη φάση επανεκκίνησης της οικονομίας, στους κλάδους που έχουν πληγεί βαριά από την πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα. Οι όροι και τα όρια του οδυνηρού «κουρέματος» αναμένεται να ξεκαθαριστούν αύριο στο EuroWorking Group (EWG) και ακολούθως, την Παρασκευή, στο Eurogroup, που συνεδριάζουν με τηλεδιάσκεψη και με ελεύθερη ατζέντα για τον κορονοϊό.
Παρά τα καυτά ανοιχτά μέτωπα -ευρωπαϊκό πρόγραμμα στήριξης της απασχόλησης (SURE), Ταμείο Εγγυήσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και Ταμείο Ανάκαμψης-, οι Ευρωπαίοι εταίροι φαίνεται να επιλέγουν να βαδίσουν στα τυφλά, αλλά η ελληνική κυβέρνηση από τα τρία ζητήματα που βρίσκονται σε εκκρεμότητα ενδιαφέρεται διακαώς για το πρόγραμμα SURE και πάνω σε αυτό πρόκειται να στρέψει την προσοχή της στην τηλεδιάσκεψη της Παρασκευής.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αναμένεται να ζητήσει την άμεση υλοποίηση των πρόσφατων ευρωπαϊκών αποφάσεων για την ενίσχυση εργαζομένων και επιχειρήσεων μέσω του SURE, δεδομένου ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να εφαρμόσει νωρίτερα, και δη από την 1η Ιουνίου, το μέτρο της κρατικής επιδότησης των αποδοχών.
Υπενθυμίζουμε ότι από το πρόγραμμα SURE ύψους 100 δισ. που έχει παρουσιάσει η Κομισιόν, το οποίο συνίσταται σε χαμηλότοκα δάνεια έναντι εθελοντικών εγγυήσεων που θα παρέχουν τα κράτη-μέλη, η κυβέρνηση προσδοκά να αντλήσει περίπου 1,4 δισ., που με μόχλευση μπορεί να φτάσει τα 2,5 δισ. ευρώ για τη στήριξη της απασχόλησης και την αποτροπή μιας εκρηκτικής αύξησης της ανεργίας.
Η βιασύνη της κυβέρνησης αποδίδεται στο γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις που εξέρχονται από την καραντίνα χρειάζονται κεφάλαια κίνησης για να λειτουργήσουν, με αποτέλεσμα να προχωρούν στην εφαρμογή του μέτρου της εκ περιτροπής εργασίας. Ετσι, για δύο εβδομάδες τον μήνα δουλεύουν με το μισό προσωπικό που επιστρέφει στη δουλειά μετά το 45ήμερο της αναστολής, κάνοντας όμως χρήση του ανώτατου ορίου που παρέχει ο νόμος. Αποτέλεσμα τούτου είναι οι εργαζόμενοι να χάνουν το 50% των μηνιαίων αποδοχών τους.
Το σχέδιο, που βασίζεται στο γερμανικό μοντέλο επιδότησης της μερικής απασχόλησης (Kurzarbeit), προβλέπει ότι το κράτος θα καλύπτει έως το 60% της διαφοράς του μισθού που είχε ο εργαζόμενος σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης υπό τον όρο της διατήρησης των θέσεων εργασίας τουλάχιστον την περίοδο της επιδότησης.
Μερική αναπλήρωση
Το σύστημα, για το οποίο μένει να διευκρινιστούν πολλά, θα δουλεύει στην πράξη ως εξής: μισθωτός με πλήρη απασχόληση που είχε μηνιαίες αποδοχές 1.000 ευρώ, με την εκ περιτροπής εργασία θα λαμβάνει 500 ευρώ από τον εργοδότη και από τα υπόλοιπα 500 ευρώ το κράτος θα καλύπτει το 60%, δηλαδή 300 ευρώ. Ετσι, ο συγκεκριμένος εργαζόμενος θα λαμβάνει συνολικά 800 ευρώ, δηλαδή θα έχει μείωση 200 ευρώ στον μηνιαίο μισθό του.
Αλλο παράδειγμα: εργαζόμενος με αποδοχές 800 ευρώ, που θα μπει σε καθεστώς μερικής απασχόλησης, θα λαμβάνει από τον εργοδότη 400 ευρώ και άλλα 240 ευρώ από το κράτος, δηλαδή το 60% των υπόλοιπων 400 ευρώ, με αποτέλεσμα ο συνολικός μισθός του να διαμορφωθεί στα 640 ευρώ και να έχει απώλεια 160 ευρώ τον μήνα.
Επίσης εξετάζεται η επιβολή πλαφόν 650 ευρώ στο ποσό της επιδότησης από το κράτος για να συγκρατηθεί το δημοσιονομικό κόστος. Ετσι, εργαζόμενος με αποδοχές 2.500 ευρώ, που τίθεται σε εκ περιτροπής εργασία, θα παίρνει 1.250 ευρώ από τον εργοδότη του αλλά η επιδότηση από το κράτος δεν θα είναι 750 ευρώ (60% του υπόλοιπου μισθού) αλλά 650 ευρώ, δηλαδή ο εργαζόμενος θα λαμβάνει συνολικά 1.900 ευρώ αντί 2.000 ευρώ, χάνοντας 600 ευρώ τον μήνα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, η επιδότηση μπορεί να καλύψει έως ένα εκατομμύριο εργαζομένους ανάλογα με τη διάρκεια του προγράμματος και η μέση απώλεια εισοδήματος θα κυμαίνεται στα 100-200 ευρώ τον μήνα. Τα μηνύματα που καταφτάνουν στο οικονομικό επιτελείο προοιωνίζονται μαζική χρήση του μέτρου το επόμενο διάστημα, πράγμα που θα επιτείνει το πρόβλημα για μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων, με κοινωνικό και πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση.
Την επιτάχυνση του βηματισμού για την υλοποίηση της επιδότησης των μισθών έχει ήδη προαναγγείλει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δηλώνοντας ότι μέχρι τέλος του μήνα ή τις αρχές του επόμενου το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί ακόμα και αν δεν έχουν έρθει οι σχετικοί κοινοτικοί πόροι που αναμένεται να εισρεύσουν στη χώρα από τα μέσα Ιουλίου και μετά.