Επισκέφθηκα τον τελευταίο καιρό αρκετές φορές το Μενίδι Αττικής. Μάλιστα σε μια επίσκεψη είχα την ευκαιρία να συναντήσω και τον Αντιδήμαρχο των Αχαρνών, σε όχι απολύτως ειλικρινείς συμπεριφορές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Εκεί άκουσα την κα Μάγδα Κοντογιάννη (κτηνοτρόφο) να εξηγεί στην σημερινή εκλεγμένη διοίκηση του Δήμου ότι το βασικό χαρακτηριστικό, η ταυτότητα, του Δήμου Αχαρνών, παραδοσιακά ήταν τα πολύ μεγάλα περιβόλια, τα ανθοκομικά φυτά, οι ελιές, και η κτηνοτροφία.
Αν παραδοσιακό είναι αυτό που μας παραδίδεται από την προηγούμενη γενιά, και αν μια γενιά ήταν περίπου 40 χρόνια, τότε οι παραδοσιακές Αχαρνές, το παραδοσιακό Μενίδι, ήταν τα περιβόλια, τα ανθοκομικά φυτά, οι ελιές, και η κτηνοτροφία, των δεκαετιών 1970 & 1980. Επρόκειτο κυρίως για μικρά ζώα εκτατικής κτηνοτροφίας, δηλαδή πρόβατα και κατσίκια, που ήταν απόλυτα προσαρμοσμένα στο περιβάλλον της Αττικής, στην χλωρίδα (βλάστηση, βοσκοϊκανότητα) & το κλίμα στους πρόποδες της Πάρνηθας, αλλά και αρμεγόμενες αγελάδες σταβλισμένες σε βουστάσια.
Μετά ήλθαν οι νεοέποικοι, οι οικονομικοί μετανάστες, οι ομογενείς, οι εσωτερικοί μετανάστες και πολλοί ακόμα συνάνθρωποι που αναζητούσαν νέες ευκαιρίες και που τους τις «πουλούσαν» αδιάντροπα οι μεσίτες οικοπέδων και οι νέας μορφής έμποροι ελπίδων. Και κάπως έτσι καταστράφηκε η ισορροπία στις περιαστικές περιοχές, όπου ακόμα και εκλεγμένοι στις τοπικές & περιφερειακές αυτοδιοικήσεις συμμετείχαν στην τσιμεντοποίηση και ασφαλτόστρωση όλων των χώρων παραγωγής τροφής, ψηφοθηρώντας.
Είναι κατανοητή αυτή, δηλαδή η ψηφοθηρία, καθ’ όσον από όσα γνωρίζουμε, τα βόδια και τα πρόβατα δεν ψηφίζουν, αν και αυτά δεν μπορούμε με σιγουριά να βεβαιώσουμε ότι δεν επηρεάζουν το εκλογικό αποτέλεσμα.
Αν η ισορροπία είναι ο ορισμός της αειφορίας (βιωσιμότητας) για το περιβάλλον (φυσικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, οικονομικό κλπ) τότε η νέα βίαια ανισορροπία σημαίνει θάνατος για μια περιοχή, για ένα σύστημα. Και αυτό το φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη σήμερα σε πολλές περιαστικές περιοχές της Αττικής, προετοιμάζοντας μεθοδικά τον «θάνατο» και των περιαστικών αυτών περιοχών, όπως το Μενίδι, που επισκέφθηκα.
Μάλιστα είναι εντονότερο το ανήθικο (μη βιώσιμο) φαινόμενο εκεί όπου οι τοπικοί εκλεγμένοι άρχοντες σε συμπαιγνία με τους αυθαιρέτως εποικίσαντες τις περιοχές, αλλάζουν βίαια τις χρήσεις γης δρώντας ανήθικα εις βάρος της τοπικής κοινωνίας, αλλά και εις βάρος μεμονωμένων συμπολιτών ή ακόμα και με «θάνατο» των γηγενών, τόσο επαγγελματικά, όσο και οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, ακόμα και φυσικό …..
Αν ηθική είναι οι κανόνες για την επιβίωση μιας κοινωνίας, τότε η ανηθικότητα οδηγεί ευθέως, αργά ή γρήγορα, στον θάνατο όλης της κοινωνίας και των οικονομικών, πολιτιστικών και άλλων δραστηριοτήτων της.
Τελικά η «καμπάνα» δεν ηχεί (όπου ακόμα υπάρχει και ηχεί…) για κάποιους μεμονωμένους αλλά είναι προάγγελος του «θανάτου» των τοπικών κοινωνιών, των τοπικών πολιτισμών, των τοπικών οικονομιών κλπ. Άλλωστε μόνο ως επιθανάτιος ρόγχος μπορεί να εκληφθεί η κακοδιαχείριση, η εγκληματικότητα, η διαφθορά, η έλλειψη σεβασμού, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η καταστροφή του τοπικού πολιτισμού, η καταστροφή της ταυτότητας της περιοχής, η ανηθικότητα και η χωροκατακτητική επικράτηση ξενικών προς το τοπικό περιβάλλον ειδών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το συνειδητοποίησε πολύ πρόσφατα και καθιέρωσε Αντιπροεδρία για την Προστασία του Ευρωπαϊκού μας Τρόπου Ζωής που κατόπιν την άλλαξε σε «Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής». Για το Μένίδι θα μπορούσε να εξειδικεύεται «για την Προώθηση του Μενιδιάτικου Τρόπου Ζωής» και να εννοεί, όπως τον ζούσαν οι Μενιδιάτες την δεκαετία του 1980! … Μάλιστα στις 20/5/2020 στην στρατηγική της ΕΕ για επαναφορά της φύσης στη ζωή μας με ορίζοντα το 2030, αποφάσισε η ΕΕ στρατηγική για τον σημαντικό περιορισμό της εισαγωγής χωροκατακτητικών ξένων ειδών, προώθηση του ρόλου των μη κρατικών φορέων και των αυτόχθονων πληθυσμών (σσ. Προφανώς στο Μενίδι: Αρβανίτες, Βλάχοι, Σαρακατσάνοι κλπ), ενώ η φύση και η βιοποικιλότητα αποτελούν προτεραιότητα του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Και επισημαίνεται ότι η συνήθης πορεία της καταστροφής των οικοσυστημάτων και η συνεχιζόμενη υποβάθμιση του φυσικού μας κεφαλαίου θα περιορίσει σημαντικά τις επιχειρηματικές ευκαιρίες και το δυναμικό κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης, ενώ διευκολύνει πανδημίες ιώσεων. (ec.europa.eu/social).
Αν θα θέλαμε να τα αναγάγουμε στην μικροπεριοχή του Μενιδιού θα επισημαίναμε ότι πρέπει να διατηρηθεί η ταυτότητα της περιοχής, να ενισχυθούν οι αυτόχθονοι πολιτισμοί και ο τρόπος ζωής των Αρβανιτών, Μενιδιατών, Σαρακατσάνων κλπ και να επιδιωχθεί πάση θυσία η διατήρηση των καλλιεργειών (άνθη, κηπευτικά, ελιές) και εκτροφών (στάβλοι με πρόβατα, κατσίκια, αγελάδες) διότι όπως λένε και στην ΕΕ «η καταστροφή των οικοσυστημάτων και η συνεχιζόμενη υποβάθμιση του φυσικού μας κεφαλαίου, θα περιορίσει σημαντικά τις επιχειρηματικές ευκαιρίες και το δυναμικό κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης, ενώ διευκολύνει πανδημίες ιώσεων».
Τον προηγούμενο μήνα διαβάσαμε στις εφημερίδες: Τα παιδιά τα οποία ζουν σε αγροκτήματα με ζώα που παράγουν γάλα, αντιμετωπίζουν πολύ μικρότερο κίνδυνο (το ένα δέκατο) να εμφανίσουν αλλεργίες σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά που επίσης ζουν στην ύπαιθρο, αλλά όχι κοντά σε ζώα της κτηνοτροφίας, Ο κίνδυνος για αλλεργίες είναι πολύ μεγάλος για τα παιδιά των πόλεων. «Η καθυστερημένη ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματος, ιδίως όσον αφορά τα κύτταρα – βήτα, αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση αλλεργιών» … «πρέπει να εντοπιστούν οι συγκεκριμένοι παράγοντες στα γαλακτοκομικά αγροκτήματα, οι οποίοι ενισχύουν την προστασία των παιδιών έναντι των αλλεργιών και επιταχύνουν την ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματός τους ήδη από το εμβρυακό στάδιο». Οι αλλεργίες έχουν αυξηθεί δραματικά στις ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες. Οι Σουηδοί ερευνητές πιστεύουν ότι οι έγκυες γυναίκες θα ωφελούνταν αν περνούσαν ένα διάστημα σε ένα τέτοιο αγρόκτημα με ζώα, ώστε να δώσουν περισσότερες ευκαιρίες στο έμβρυο να αναπτυχθεί πιο σωστά από ανοσολογική πλευρά. (Πανεπιστήμιο Γκέτεμποργκ, Σουηδία. Journal of Immunology).
Σήμερα πλέον το μόνο βέβαιο είναι το παρελθόν.
Το παρόν υφίσταται ραγδαίες μεταβολές, όχι σίγουρα και με βεβαιότητα προς την αειφορία (βιωσιμότητα) της κοινωνίας. Ακόμα και ένας μικροσκοπικός ιός μας «γονάτισε» και η «πανδημία» αποκάλυψε την ευθραυστότητα του σημερινού κόσμου μας. Μια κατάσταση που μπορεί να οφείλεται στην ανισορροπία και μονήρη αποστείρωση των σύγχρονων κοινωνιών.
Στην πάντα παγωμένη Σιβηρία η θερμοκρασία έφθασε στις μέρες μας να έχει 38ο C, στις 20/6/2020 στο Βερκχογιάνσκ, δημιουργώντας τεράστιες πυρκαγιές. Η τεχνική της κάλυψης της γης με τσιμέντα και άσφαλτο είναι ίσως μια σίγουρη μέθοδος για καταστροφική κλιματική αλλαγή, που μοιάζει να συμβαίνει ακόμα και στο δροσερό, άριστο κλιματικά κάποτε, Μενίδι.
Ο Λάζαρος που ασχολήθηκε με την ρύθμιση του κινητήρα του αυτοκίνητου μου, μου έδωσε την ευκαιρία να επισκεφθώ πολλές φορές το Μενίδι και να εντοπίσω πολλές ιδιομορφίες που θα προσπαθήσω να επισημάνω, για όσους ενδιαφέρονται για την τοπική κοινωνία και την βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών.
Στις περιαστικές περιοχές όπου υπάρχει ακόμα δυνατότητα αναστροφής της καταστροφικής αστικοποίησης αξίζει να συνεισφέρουν όλοι όσοι θέλουν και επιθυμούν σε ένα βιώσιμο περιβάλλον. Εκεί που συγκρούονται άνισα τα «650€/τμ» με τις λοιπές λειτουργικές βιώσιμες χρήσεις γης.
Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης