Έρχεται η ψηφιακή ταυτότητα για όλους τους Ευρωπαίους – Τι είναι και σε τι εξυπηρετεί
Το πλαίσιο για μια ευρωπαϊκή ψηφιακή ταυτότητα που θα είναι διαθέσιμη σε όλους τους πολίτες της ΕΕ, τους κατοίκους και τις επιχειρήσεις στην ΕΕ πρότεινε η Κομισιόν. Οι πολίτες θα μπορούν να αποδεικνύουν την ταυτότητά τους και να μοιράζονται ηλεκτρονικά έγγραφα από τα ψηφιακά πορτοφόλια της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Ταυτότητας με το πάτημα ενός κουμπιού στο τηλέφωνό τους. Θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε διαδικτυακές υπηρεσίες με την εθνική τους ψηφιακή ταυτότητα, η οποία θα αναγνωρίζεται σε όλη την Ευρώπη. Θα απαιτηθούν πολύ μεγάλες πλατφόρμες για την αποδοχή της χρήσης πορτοφολιών ευρωπαϊκής ψηφιακής ταυτότητας κατόπιν αιτήματος του χρήστη, για παράδειγμα για την απόδειξη της ηλικίας τους. Η χρήση του πορτοφολιού Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Ταυτότητας θα είναι πάντα στην επιλογή του χρήστη.
Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος Μαργκρέτε Βεστάγκερ σημείωσε ότι «η ευρωπαϊκή ψηφιακή ταυτότητα θα μας επιτρέψει να κάνουμε σε οποιοδήποτε κράτος μέλος ,τι κάνουμε κάνουμε στη χώρα μας χωρίς επιπλέον κόστος και λιγότερα εμπόδια» και προσέθεσε ότι «αυτή είναι μια μοναδική ευκαιρία για να μας οδηγήσει όλοι περισσότερο στην εμπειρία του τι σημαίνει να ζούμε στην Ευρώπη και να είμαστε Ευρωπαίοι».
Ο Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά Tιερί Μπρετόν ανέφερε ότι «οι πολίτες της ΕΕ όχι μόνο περιμένουν υψηλό επίπεδο ασφάλειας, αλλά και ευκολία είτε ασχολούνται με την εθνική διοίκηση, όπως για να υποβάλουν για παράδειγμα φορολογική δήλωση είτε να εγγραφούν σε ένα ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο όπου χρειάζονται επίσημη αναγνώριση» επισημαίνοντας ότι «πρόκειται για μια επιλογή στους καταναλωτές, μια ευρωπαϊκή επιλογή».
Σύμφωνα με τον νέο κανονισμό, τα κράτη μέλη θα προσφέρουν στους πολίτες και στις επιχειρήσεις ψηφιακά πορτοφόλια που θα μπορούν να συνδέουν τις εθνικές τους ψηφιακές ταυτότητες με την απόδειξη άλλων προσωπικών χαρακτηριστικών (π.χ. άδεια οδήγησης, διπλώματα, τραπεζικός λογαριασμός). Αυτά τα πορτοφόλια μπορούν να παρέχονται από δημόσιες αρχές ή από ιδιωτικούς φορείς, υπό τον όρο ότι αναγνωρίζονται από ένα κράτος μέλος.
Τα νέα ευρωπαϊκά πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας θα επιτρέψουν σε όλους τους Ευρωπαίους να έχουν πρόσβαση σε διαδικτυακές υπηρεσίες χωρίς να χρειάζεται να μοιράζονται άσκοπα προσωπικά δεδομένα. Με αυτήν τη λύση θα έχουν τον πλήρη έλεγχο των δεδομένων που μοιράζονται.
Η Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Ταυτότητα θα είναι:
*Διαθέσιμη σε οποιονδήποτε θέλει να την χρησιμοποιήσει: Κάθε πολίτης της ΕΕ, κάτοικος και επιχείρηση στην Ένωση που θα ήθελε να κάνει χρήση της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Ταυτότητας θα μπορεί να το κάνει.
*Ευρέως χρησιμοποιήσιμη: Τα πορτοφόλια της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Ταυτότητας θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευρέως ως τρόπος είτε για την αναγνώριση χρηστών είτε για την απόδειξη ορισμένων προσωπικών χαρακτηριστικών, με σκοπό την πρόσβαση σε δημόσιες και ιδιωτικές ψηφιακές υπηρεσίες σε ολόκληρη την Ένωση.
* Τα πορτοφόλια της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Ταυτότητας θα επιτρέψουν στους χρήστες να επιλέξουν ποιες πτυχές της ταυτότητάς τους, τα δεδομένα και τα πιστοποιητικά που μοιράζονται με τρίτα μέρη, και να παρακολουθούν αυτήν την κοινή χρήση. Ο έλεγχος χρήστη διασφαλίζει ότι θα κοινοποιούνται μόνο οι πληροφορίες που πρέπει να κοινοποιούνται.
Για να γίνει πραγματικότητα το συντομότερο δυνατό, η πρόταση συνοδεύεται από σύσταση. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν μια κοινή εργαλειοθήκη έως τον Σεπτέμβριο 2022 και να ξεκινήσουν αμέσως τις απαραίτητες προπαρασκευαστικές εργασίες. Αυτή η εργαλειοθήκη πρέπει να περιλαμβάνει την τεχνική αρχιτεκτονική, τα πρότυπα και τις οδηγίες για βέλτιστες πρακτικές.
Τι είναι η ψηφιακή ταυτοποίηση – ερωτήσεις και απαντήσεις
Το τι ακριβώς θα είναι η ψηφιακή ταυτότητα και σε τι θα εξυπηρετεί θα το μάθετε διαβάζοντας τις παρακάτω ερωτήσεις και απαντήσεις της Επιτροπής.
Τι είναι η ψηφιακή ταυτοποίηση;
Με την ταυτοποίηση μπορούμε να αποδείξουμε ποιοι είμαστε. Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιούμε διαβατήρια και δελτία ταυτότητας στην καθημερινή μας ζωή. Η ψηφιακή ταυτοποίηση συμβάλλει στην εξοικονόμηση χρόνου και στην απλούστευση των αλληλεπιδράσεων. Ψηφιακά μέσα ταυτοποίησης παρέχονται ήδη σήμερα από σειρά ιδιωτικών και δημόσιων παρόχων, δυνατότητα η οποία επιτρέπει στους χρήστες να έχουν πρόσβαση σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες επιγραμμικά ή να κάνουν χρήση επιγραμμικών τραπεζικών υπηρεσιών, για παράδειγμα. Οι ψηφιακές ταυτότητες διαφέρουν ως προς τον βαθμό αξιοπιστίας και ασφάλειας που παρέχουν. Οι μεγάλες πλατφόρμες επιτρέπουν στους χρήστες τους να συνδέονται με διάφορες επιγραμμικές υπηρεσίες, οι οποίες κυμαίνονται από την πραγματοποίηση αγορών έως την ανάγνωση ειδήσεων, αλλά αυτές οι συνδέσεις δεν παρέχουν στους χρήστες πλήρη έλεγχο επί των δεδομένων που ανταλλάσσουν για την ταυτοποίησή τους κατά την πρόσβαση σε επιγραμμικές υπηρεσίες.
Τι είναι το ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας;
Πολλοί πολίτες χρησιμοποιούν ήδη ψηφιακά πορτοφόλια στα έξυπνα τηλέφωνά τους για να αποθηκεύουν τις κάρτες επιβίβασής τους όταν ταξιδεύουν ή για να φυλάσσουν σε αυτά εικονικές τραπεζικές κάρτες ως βολικό μέσο πληρωμής. Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, τα ευρωπαϊκά πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας θα είναι διαθέσιμα σε όλους. Τα ευρωπαϊκά πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας είναι προσωπικά ψηφιακά πορτοφόλια που επιτρέπουν στους πολίτες να ταυτοποιούνται, να αποθηκεύουν και να διαχειρίζονται δεδομένα ταυτότητας και επίσημα έγγραφα σε ηλεκτρονική μορφή. Σε αυτά μπορεί να περιλαμβάνονται η άδεια οδήγησης, ιατρικές συνταγές ή τίτλοι εκπαίδευσης. Με το πορτοφόλι, οι πολίτες θα είναι σε θέση να αποδείξουν την ταυτότητά τους, όπου αυτό είναι απαραίτητο για να έχουν πρόσβαση σε διαδικτυακές υπηρεσίες, να ανταλλάξουν ψηφιακά έγγραφα ή απλώς να αποδείξουν ένα συγκεκριμένο προσωπικό χαρακτηριστικό, όπως η ηλικία, χωρίς να αποκαλύψουν την ταυτότητά τους ή άλλα προσωπικά τους στοιχεία. Οι πολίτες θα έχουν ανά πάσα στιγμή πλήρη έλεγχο των δεδομένων που ανταλλάσσουν.
Τι θα αλλάξει για τους Ευρωπαίους πολίτες;
Το βασικό καινοτόμο στοιχείο που προσφέρουν οι νέοι κανόνες είναι ότι όλοι θα έχουν το δικαίωμα απόκτησης ευρωπαϊκού πορτοφολιού ψηφιακής ταυτότητας, το οποίο θα είναι αποδεκτό σε όλα τα κράτη μέλη. Ταυτόχρονα όμως, η έκδοσή του δεν θα είναι υποχρεωτική. Οι χρήστες θα μπορούν να ελέγχουν ποια προσωπικά δεδομένα επιθυμούν να κοινοποιήσουν σε επιγραμμικές υπηρεσίες. Ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες και ορισμένες ιδιωτικές υπηρεσίες θα είναι υποχρεωμένες να αναγνωρίζουν την ευρωπαϊκή ψηφιακή ταυτότητα, τα χαρακτηριστικά ασφάλειάς της καθιστούν ελκυστική την αναγνώρισή της από όλους τους ιδιωτικούς παρόχους υπηρεσιών για υπηρεσίες που απαιτούν αυστηρή επαλήθευση ταυτότητας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται έτσι νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Τι θα μπορώ να κάνω με το νέο ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας;
Θα μπορείτε να το χρησιμοποιείτε για πρόσβαση σε δημόσιες και ιδιωτικές επιγραμμικές υπηρεσίες στην ΕΕ, ιδίως σε εκείνες που απαιτούν αυστηρή επαλήθευση ταυτότητας χρήστη. Για παράδειγμα, για πρόσβαση σε τραπεζικό λογαριασμό ή για την υποβολή αίτησης για δάνειο, για την υποβολή φορολογικών δηλώσεων, για την εγγραφή σε πανεπιστήμιο της χώρας σας ή στο εξωτερικό και σε πολλές άλλες περιπτώσεις όπου απαιτούνται τα συνήθη μέσα ταυτοποίησής σας.
Σε ποια περίπτωση θα μπορώ να χρησιμοποιήσω το ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας;
Ακολουθούν μερικά παραδείγματα του τρόπου με τον οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας, άπαξ και τεθεί σε εφαρμογή:
Για να κάνετε χρήση του πορτοφολιού ψηφιακής ταυτότητας: Ο Peter εγκαθιστά ένα προσωπικό ψηφιακό πορτοφόλι στο κινητό του τηλέφωνο. Αυτό του έχει παρασχεθεί από τη χώρα καταγωγής του, με τη διασφάλιση ότι το πορτοφόλι έχει εκδοθεί προσωπικά για τον ίδιο. Το ψηφιακό πορτοφόλι του Peter του επιτρέπει να τηλεφορτώνει, να αποθηκεύει και να χρησιμοποιεί τα βασικά προσωπικά του δεδομένα, την άδεια οδήγησης, το δίπλωμα, και μια τραπεζική κάρτα που κουβαλούσε προηγουμένως επάνω του, όλα υπό μορφή πραγματικών καρτών στο πραγματικό του πορτοφόλι.
Για να αποδείξετε την ηλικία σας: Η Myra περιμένει στην ουρά για να εισέλθει σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης και ο ιδιωτικός αστυνομικός στην πόρτα ζητά την ταυτότητά της. Αντί να επιδείξει την υλική της ταυτότητα, χρησιμοποιεί το ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας. Ο ιδιωτικός αστυνομικός μπορεί να επαληθεύσει ότι έχει τη νόμιμη ηλικία, καθώς η Myra μπορεί να επιλέξει να χρησιμοποιήσει το ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας για να επιβεβαιώσει την ηλικία της, χωρίς να παρουσιάσει άλλα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα.
Για την ενοικίαση αυτοκινήτου σε αεροδρόμιο: Η Σάρα, προηγουμένως, περίμενε σε σειρά αναμονής για να εξυπηρετηθεί στη θυρίδα ενοικίασης αυτοκινήτων του αεροδρομίου. Έπρεπε να περιμένει ώστε η εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων να σαρώσει αντίγραφο του διαβατηρίου ή της ταυτότητάς της, της άδειας οδήγησης, της πιστωτικής κάρτας της και να υπογράψει όλα τα έγγραφα. Με την ψηφιακή ταυτότητα, τα προαναφερόμενα θα γίνονται χωρίς να χρειάζεται να περιμένουμε σε σειρά αναμονής· θα είναι, δε, δυνατόν να γίνουν και εκ των προτέρων. Η Σάρα θα μπορεί να κατευθυνθεί στον χώρο στάθμευσης για να παραλάβει το αυτοκίνητο και να φτάσει οδηγώντας στο ξενοδοχείο της. Η εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων είτε θα της παραδίδει το κλειδί στο χώρο στάθμευσης είτε θα της επιτρέπει την εκκίνηση του αυτοκινήτου μέσω του κινητού της τηλεφώνου.
Για την ταυτοποίησή σας σε μια διαδικτυακή υπηρεσία ώστε να αποδείξετε ποια ή ποιος είστε: Ο Κούρτ μετακόμισε σε μια νέα χώρα για εργασία. Πρέπει να εγγραφεί ως κάτοικος στη νέα χώρα και για την εγγραφή του μπορεί να χρησιμοποιήσει το ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας. Ο Kurt μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει το πορτοφόλι του για να αποδείξει την ταυτότητά του σε διάφορες διαδικτυακές υπηρεσίες στη νέα χώρα διαμονής του, όπως για το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού, για την αγορά κάρτας SIM για το κινητό του τηλέφωνο ή για την αγορά κάρτας συνδρομής σε δημόσια μέσα μεταφοράς.
Ποια είναι η προστιθέμενη αξία σε σύγκριση με το ισχύον σύστημα;
Τα ευρωπαϊκά πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας θα βασίζονται σε αξιόπιστες ψηφιακές ταυτότητες που θα παρέχονται από τα κράτη μέλη, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η αποτελεσματικότητά τους, να επεκτείνονται τα οφέλη τους στον ιδιωτικό τομέα και να προσφέρονται ασφαλή, ελεύθερα, εύχρηστα προσωπικά ψηφιακά πορτοφόλια, με παράλληλη προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Για την παρούσα πρωτοβουλία, η Επιτροπή βασίζεται στο υφιστάμενο διασυνοριακό νομικό πλαίσιο για αξιόπιστες ψηφιακές ταυτότητες, στην πρωτοβουλία για την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων (κανονισμός eIDAS).
Ο εν λόγω κανονισμός εγκρίθηκε το 2014 και παρέχει τη βάση για τη διασυνοριακή ηλεκτρονική ταυτοποίηση, την επαλήθευση ταυτότητας και την πιστοποίηση ιστοτόπων εντός της ΕΕ. Ωστόσο, δεν περιλαμβάνει καμία υποχρέωση για τα κράτη μέλη να παρέχουν στους πολίτες και στις επιχειρήσεις τους σύστημα ψηφιακής ταυτοποίησης που να επιτρέπει την ασφαλή πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες, ούτε να διασφαλίζουν τη χρήση τους πέραν των συνόρων της ΕΕ. Δεν περιέχει, δε, διατάξεις σχετικά με τη χρήση της εν λόγω ταυτοποίησης σε ιδιωτικές υπηρεσίες ή σε κινητές συσκευές. Το γεγονός αυτό οδηγεί σε αποκλίσεις μεταξύ των χωρών.
Ορισμένες χώρες προσφέρουν σύστημα ταυτοποίησης στους πολίτες τους ενώ άλλες όχι, και όταν προσφέρουν, τα συστήματα αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο σύνολό τους σε διασυνοριακό επίπεδο. Σήμερα, χρησιμοποιούνται 19 κοινοποιημένα συστήματα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης από 14 κράτη μέλη, τα οποία καλύπτουν ποσοστό σχεδόν 60 % του πληθυσμού της ΕΕ των 27· το ποσοστό υιοθέτησής τους είναι, ωστόσο, χαμηλό, η χρήση τους είναι δυσχερής και οι περιπτώσεις επιχειρηματικών εγχειρημάτων είναι περιορισμένες.
Η πανδημία του κορονοϊού και η στροφή προς την χρησιμοποίηση ψηφιακών υπηρεσιών κατέδειξαν ότι υπάρχουν περιορισμοί που πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως.
Τι θα ισχύσει όσον αφορά την υφιστάμενη ηλεκτρονική μου ταυτότητα; Θα προβλεφθεί άλλη διαδικασία καταχώρισης;
Όχι. Τα ευρωπαϊκά πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας θα βασίζονται στα εθνικά συστήματα που υφίστανται ήδη στα κράτη μέλη. Σήμερα, δεν διαθέτουν όλοι οι πολίτες της ΕΕ πρόσβαση σε μέσο ψηφιακής ταυτοποίησης.
Πώς μπορώ να αποκτήσω ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας;
Τα κράτη μέλη θα προσφέρουν το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας στους πολίτες και στους κατοίκους τους σε εθνικό επίπεδο. Όλοι θα μπορούν να τηλεφορτώνουν, να εγκαθιστούν και να χρησιμοποιούν το ευρωπαϊκό πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας στο προσωπικό τους έξυπνο τηλέφωνο ή συσκευή.
Πώς θα διασφαλιστούν η ασφάλεια, η ιδιωτική ζωή και η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα;
Η πρόταση προβλέπει υψηλό επίπεδο ασφάλειας. Η Επιτροπή θα προτείνει να υπάρξει συμφωνία με τα κράτη μέλη σχετικά με τα πρότυπα, τις τεχνικές προδιαγραφές και τις επιχειρησιακές πτυχές, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα ψηφιακά πορτοφόλια ταυτότητας των κρατών μελών θα προσφέρουν τα υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας. Τα κράτη μέλη θα πιστοποιούν τα εθνικά τους πορτοφόλια ώστε να εξασφαλίζεται ότι συμμορφώνονται με τις εν λόγω απαιτήσεις. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα θα κοινοποιούνται ηλεκτρονικά μόνον εφόσον ο πολίτης θα επιλέγει να μοιραστεί τις εν λόγω πληροφορίες.
Η Επιτροπή θα προβλέψει την έκδοση μοναδικής ευρωπαϊκής ψηφιακής ταυτότητας, σε αντικατάσταση των εθνικών ταυτοτήτων;
Όχι. Δεν είναι αυτός ο σκοπός του κανονισμού. Οι ψηφιακές ταυτότητες θα εξακολουθήσουν να εκδίδονται από τα κράτη μέλη. Το Ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ψηφιακή ταυτότητα οικοδομείται σε αυτή τη βάση και επεκτείνει τις λειτουργίες και τις δυνατότητες χρήσης των εθνικών ηλεκτρονικών ταυτοτήτων μέσω ενός προσωπικού ψηφιακού πορτοφολιού.
Πώς θα διασφαλιστεί ότι τα συστήματα θα είναι διαλειτουργικά, ότι θα λειτουργούν στα διαφορετικά κράτη μέλη;
Η Επιτροπή θα προτείνει στα κράτη μέλη να συμφωνηθούν τα πρότυπα, οι τεχνικές προδιαγραφές και οι επιχειρησιακές πτυχές μέσω εκτελεστικής πράξης.
Πότε θα είμαι σε θέση να χρησιμοποιήσω αυτό το προσωπικό ψηφιακό πορτοφόλι;
Τα κράτη μέλη αναμένεται να εκδώσουν τα νέα ευρωπαϊκά πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας ένα έτος μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος νέου κανονισμού.
Ποιος είναι ο σκοπός της κοινής εργαλειοθήκης που προτείνεται παράλληλα με το ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ψηφιακή ταυτότητα;
Λόγω της πανδημίας του κορονοϊού έχει επιταχυνθεί η ανάγκη για αποτελεσματικές και φιλικές προς τον χρήστη ψηφιακές υπηρεσίες σε ολόκληρη την ΕΕ. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να αρχίσουν αμέσως να συνεργάζονται με την Επιτροπή και τον ιδιωτικό τομέα για την προετοιμασία της εφαρμογής του ευρωπαϊκού πλαισίου για την ψηφιακή ταυτότητα. Από την πρώτη ημέρα έγκρισης της πρότασης από την Επιτροπή θα οργανωθεί στενή συνεργασία για να συζητηθούν οι τεχνικές λεπτομέρειες εφαρμογής και να προσδιοριστούν κοινά πρότυπα.
Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για την ανάπτυξη, την έγκριση και την εφαρμογή της εργαλειοθήκης;
Οι εργασίες για την επίτευξη συμφωνίας με τα κράτη μέλη σχετικά με τη μελλοντική πορεία θα ξεκινήσουν άμεσα. Στόχος είναι να συμφωνήσουν τα κράτη μέλη, έως τον Σεπτέμβριο του 2022, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή, σχετικά με την εργαλειοθήκη για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού πλαισίου για την ψηφιακή ταυτότητα και η Επιτροπή να δημοσιεύσει την εργαλειοθήκη τον Οκτώβριο του 2022. Μόλις συμφωνηθεί το τεχνικό πλαίσιο, θα είναι δυνατόν να δοκιμαστεί σε πιλοτικά έργα.
