Στις 9/12/2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το Σχέδιο Δράσης (COM (2021) 778 final) προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο (Υπουργών), την Ευρωπαϊκή Οικονομική & Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για την «Οικοδόμηση μιας οικονομίας στην υπηρεσία των ανθρώπων: σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία».
Τα συστήματα οικονομικής διαχείρισης είναι τρία (3). 1. Η Δημόσια Οικονομική με στόχο το συμφέρον όλων. 2. Η Ιδιωτική (κερδοσκοπική) Οικονομική με στόχο την επίτευξη των ιδιοτελών στόχων. Και 3. Η Κοινωνική Οικονομία με στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των συμμετεχόντων.
Τους τελευταίους δύο αιώνες ενισχύεται σκανδαλωδώς η κερδοσκοπική Ιδιωτική Οικονομική, προκρίνοντας οι κυβερνήσεις την πρωτοπορία του χρήματος, και θέτοντας τον άνθρωπο και την ικανοποίηση των ανακτών των πολιτών σε δεύτερη μοίρα. Από το τέλος του 20ου αιώνα και τις αρχές του 21ου αιώνα το ενδιαφέρον επανεστιάσθηκε στον άνθρωπο και η πανδημία του covid19 επιτάχυνε τις εξελίξεις.
Ο κ Βασίλης Τακτικός, επισημαίνει από το ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ για την ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ότι: Σε όλο τον κόσμο η Κοινωνική Οικονομία προβάλλεται ως αναγκαία συνθήκη για την αντιμετώπιση της φτώχειας, την κινητοποίηση πόρων, την ανάπτυξη της απασχόλησης, το μειωμένο κόστος των ανταλλαγών και για την ανάπτυξη αγαθών κοινωνικών υπηρεσιών δίδοντας έμφαση στην πραγματική οικονομία και στην οικονομία της κοινωνικής φροντίδας. Ταυτόχρονα, η Κοινωνική Οικονομία θεωρείται σημαντικός τομέας για την Ψηφιακή μετάβαση και την Πράσινη νέα εποχή.
Ο κ Β. Τακτικός (anadrash@otenet.gr) τονίζει ότι: Πλέον σε όλο τον κόσμο η Κοινωνική Οικονομία προβάλλεται ως αναγκαία συνθήκη για την αντιμετώπιση της φτώχειας, την κινητοποίηση πόρων, την ανάπτυξη της απασχόλησης, το μειωμένο κόστος των ανταλλαγών και για την ανάπτυξη αγαθών κοινωνικών υπηρεσιών δίδοντας έμφαση στην πραγματική οικονομία και στην οικονομία της κοινωνικής φροντίδας. Ταυτόχρονα, η Κοινωνική Οικονομία θεωρείται σημαντικός τομέας για την Ψηφιακή μετάβαση & την Πράσινη εποχή.
Στην Ευρώπη, όπως αναφέρεται στο Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Οικονομία της ΕΕ, υπάρχουν περίπου 2,8 εκατομμύρια φορείς της Κοινωνικής Οικονομίας που προσφέρουν απτές και καινοτόμες λύσεις σε μια σειρά από βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η σύγχρονη οικονομία με στόχο την οικοδόμηση μιας οικονομίας στην υπηρεσία των ανθρώπων. Οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι τα εργαλεία για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, για οικονομικά προσιτές κατοικίες με ενεργειακούς και για οικιστικούς συνεταιρισμούς.
Συνολικά η Κοινωνική Οικονομία συμβάλλει σημαντικά κατά 10% στο ΑΕΠ των χωρών της ΕΕ αυξάνοντας τις επιλογές των καταναλωτών και την ποιότητα των
προϊόντων/υπηρεσιών, αλλά ταυτόχρονα μειώνοντας το λειτουργικό κόστος.
Η Κοινωνική Οικονομία περιλαμβάνει ένα φάσμα φορέων με διαφορετικά επιχειρηματικά και οργανωτικά μοντέλα που δραστηριοποιούνται σε ποικίλους οικονομικούς τομείς: γεωργία, κτηνοτροφία, δασοκομία, αλιεία, κατασκευές, επαναχρησιμοποίηση και επισκευή, διαχείριση αποβλήτων, χονδρικό και λιανικό εμπόριο, ενέργεια και κλίμα, πληροφόρηση και επικοινωνία, χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες, κτηματομεσιτικές δραστηριότητες, επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, εκπαίδευση, ανθρώπινη υγεία και κοινωνική πρόνοια, τέχνες, πολιτισμό και μέσα ενημέρωσης.
Το αντικείμενο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας εκτείνεται σε όλο το φάσμα της οικονομίας παρά το γεγονός ότι παραδοσιακά, ο όρος «Κοινωνική Οικονομία» αναφέρεται σε τέσσερις βασικούς τύπους φορέων που παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες στα μέλη τους ή/& στην κοινωνία γενικότερα: συνεταιρισμούς, αλληλασφαλιστικά ταμεία, ηθικές τράπεζες, ενώσεις (συμπεριλαμβανομένων των φιλανθρωπικών οργανώσεων) και ιδρύματα.
Το Σχέδιο δράσης προβλέπει την ενίσχυση των θεσμών Κοινωνικής Οικονομίας στον τομέα των αλληλοασφαλιστικών ταμείων, στις συνεταιριστικές-ηθικές τράπεζες, τις τοπικές κοινωνικές συμπράξεις με χρηματοδοτικά προγράμματα απευθείας από την ΕΕ ενώ προσβλέπει επίσης στις θετικές αλληλεπιδράσεις με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στα πλαίσια των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030.
Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας-ILO eξέδωσε ενημερωτικό οδηγό για την «Προώθηση των συνεταιρισμών» και θα αφιερώσει την Διεθνή Συνδιάσκεψη Εργασίας (ILC) του 2022 στην «Κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία (SSE) για ένα ανθρωποκεντρικό μέλλον της εργασίας».
Η ΕΕ θα δημιουργήσει μια νέα Ακαδημία Πολιτικής για την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα των Νέων το 2022 στο πλαίσιο του ΕΚΤ+, με στόχο να προωθήσει την επιχειρηματικότητα των νέων, μεταξύ άλλων για γυναίκες και κοινωνικούς επιχειρηματίες.
Προωθούνται επίσης οι «συνεταιρισμοί πλατφορμών» που χρησιμοποιούν ψηφιακές πλατφόρμες για να διευκολύνουν τη συμμετοχή των πολιτών και την πώληση τοπικά παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών, με στόχο την επίτευξη καλύτερων συνθηκών εργασίας για τα μέλη τους.
Το 2022 θα συσταθεί ένα νέο «Ευρωπαϊκό Κέντρο Ικανοτήτων για την Κοινωνική Καινοτομία» από την Ευρ. Επιτροπή. Επίσης, θα δημιουργηθεί ένα νέο σύστημα επιχορηγήσεων που θα διευκολύνει τη μεταφορά ή/& τη μεγέθυνση της κοινωνικής καινοτομίας και το 2022 ένα καταλυτικό Ευρωπαϊκό Ταμείο Κοινωνικής Καινοτομίας.
Δυστυχώς στην Ελλάδα η Κοινωνική Οικονομία είναι σχεδόν άγνωστη και μετέχει μόλις με το πενιχρό 2% στο ΑΕΠ. Ταυτόχρονα «καταληστεύονται» οι διαθέσιμοι πόροι του Ευρ. Κοινωνικού Ταμείου για να υποστηρίζουν το Δημόσιο ή Ιδιώτες.
Με βάση την εμπειρία των τελευταίων τουλάχιστον 20 ετών μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το πρόβλημα αυτό έχει δύο όψεις: αφενός, δεν υπάρχει αντίστοιχη πολιτική στα κόμματα και αφετέρου, οι φορείς της Κοινωνικής Οικονομίας είναι τόσο ασυντόνιστοι που δεν μπορούν να πιέσουν αποτελεσματικά για να αναδειχθεί το ζήτημα. Αυτό το θεσμικό έλλειμμα καθιστά επείγουσα και αναγκαία την εισαγωγή της Κοινωνικής Οικονομίας στο πολιτικό προσκήνιο ως τρίτο πόλο ανάπτυξης της οικονομίας.
Την συζήτηση με τον κ Βασίλη Τακτικό θα προβάλει δημόσια μετά την 14 Μαρ 2022, στις 21.00 ο ιστότοπος www.stent.net.gr στα πλαίσια των συζητήσεων Agro Bus του STENT TV, με συντονιστή τον κ Δημήτρη Μιχαηλίδη (6998282382, ΑγροΝέα)
Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 6998282382, ΑγροΝέα, AgroBus