Μαρία Τσουλάκου: Προτάσεις για τον πολιτισμό στην Πελοπόννησο

Μαρία Τσουλάκου – Αρχαιολόγος MSc, υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος Μεσσηνίας με την παράταξη ΠΡΩΤΑ Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ και υποψήφιο περιφερειάρχη τον Μανώλη Μάκαρη

Ο τομέας του πολιτισμού χρειάζεται να αντιμετωπιστεί με μια ολιστική προσέγγιση και να ιδωθεί σε συνδυασμό με το περιβάλλον, την παιδεία, τον τουρισμό, τις υποδομές.

Απαιτείται διασυνδεσιμότητα σύγχρονου πολιτισμού και καλλιτεχνικής παραγωγής με το μνημειακό απόθεμα της Πελοποννήσου υλικό και άυλο.

 

Το Μέγαρο Χορού Καλαμάτας και το Διεθνές Φεσστιβάλ Χορού με την υποστήριξη και της Περιφέρειας Πελοποννήσου να αναπτύξει δράσεις σε ολόκληρη την Περιφέρεια.

Χρειάζεται να δημιουργηθούν στην πράξη πολιτιστικές διαδρομές που θα διασυνδέουν μεταξύ τους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους, φυσικά τοπία, μνημεία, μουσεία, πολιτιστικές εκδηλώσεις, φεστιβάλ, τοπικές κοινότητες, ντόπιους παραγωγούς, τοπικά έθιμα, και δραστηριότητες όπως η υφαντική τέχνη, η καλλιέργεια της ελιάς και του κρασιού, του σύκου κλπ.

Ενίσχυση τοπικών φεστιβάλς, όπως αυτό που γίνεται τα τελευταία χρόνια στην κοινότητα του Μαγγανιακού Μεσσηνίας, αλλά και στην Καστάνιτσα και τη γιορτή του κάστανου στην Αρκαδία. Υποστήριξη των τοπικών συλλόγων που με εθελοντικές δράσεις ανοίγουν – καθαρίζουν και μεριμνούν για παλαιά μονοπάτια της περιοχής τους,  διάσωση παλιών τεχνικών (κουρά μαλλιού, αλώνισμα κλπ.). Τα φεστιβάλς αυτά θα μπορούσαν να ιδωθούν ως ευκαιρίες ανάδειξης του τοπικού πλούτου και των ιδιαιτεροτήτων του  και να δώσουν αναπτυξιακά εναύσματα που θα ενισχύσουν την ντόπια επιχειρηματικότητα και οικονομία και θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της δημογραφικής και κατ’ επέκταση κοινωνικής και οικονομικής συρρίκνωσης.

Διασύνδεση και ανάπτυξη των σχετικών υποδομών των  μεγάλων αρχαιολογικών χώρων ενταγμένων στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ :

-Βυζαντινή καστροπολιτεία του Μυστρά (ενταγμένη από το 1989 στον κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ). Ενίσχυση και υποστήριξη των δράσεων του Ινστιτούτου Έρευνας Βυζαντινού Πολιτισμού με έδρα το Μυστρά.

-Ασκληπιείο Επιδαύρου (ενταγμένο από το 1988 στον κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ).Πρόκειται για το σημαντικότερο θεραπευτήριο της ελληνικής και ρωμαϊκής αρχαιότητας. Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στον σχεδιασμό σύγχρονης επανέκθεσης στο Μουσείο του αρχαιολογικού χώρου σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού.

-Αρχαιολογικός χώρος Μυκηνών, ενταγμένος στον κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ από το 1999. Σχεδιασμός και εφαρμογή σοβαρών μελετών πυροπροστασίας (πρόσφατα το καλοκαίρι 2020 ο εν λόγω χώρος ήρθε αντιμέτωπος με τη φωτιά). Διασύνδεση των μυκηναϊκών μνημείων και αρχαιολογικών χώρων μέσω πολιτιστικής διαδρομής: «Η Πελοπόννησος στη Μυκηναϊκή εποχή», καθώς αποτελεί brand name η πολιτιστική αυτή περίοδος για τη Μεσσηνία.

-Υποστήριξη του αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας Μεσσήνης για ένταξή της στον κατάλογο μνημείων ΟΥΝΕΣΚΟ. Σύμφωνα και με την ιστοσελίδα της ΟΥΝΕΣΚΟ η αρχαία Μεσσήνη αποτέλεσε μια από τις πιο σημαντικές πόλεις στην αρχαιότητα σε μέγεθος και διατήρηση. Το σημαντικό της πλεονέκτημα είναι ότι άνωθεν αυτής δεν ιδρύθηκε σύγχρονη πόλη, έτσι παρέμεινε ανέγγιχτη θα λέγαμε εντός ενός αλώβητου μεσογειακού τοπίου. Η ένταξή της στον κατάλογο μνημείων ΟΥΝΕΣΚΟ  θα σημάνει την διεθνή ακτινοβολία της αρχαίας αυτής πόλης που ανασκάπτεται και αναστηλώνεται υποδειγματικά τα τελευταία χρόνια.

Έχει υπογραφεί τριετούς διάρκειας προγραμματική σύμβαση μεταξύ Περιφέρειας Πελοποννήσου, του Δήμου Μεσσήνης και του Υπουργείου Πολιτισμού με αντικείμενο την εκπόνηση μελετών για την δημιουργία νέου αρχαιολογικού μουσείου στην αρχαία Μεσσήνη, με συνολικό προϋπολογισμό 971.500 ευρώ. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου θα καταβάλει  τα 485.750 ευρώ και το υπουργείο τα υπόλοιπα.

Διασυνδεσιμότητα, ανάπτυξη συνεργατικών δράσεων της Περιφέρειας Πελοποννήσου με την Περιφέρεια Δυτικής Πελοποννήσου  όσον αφορά στα δυο μνημεία ΟΥΝΕΣΚΟ:

-Τον Ναό του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες (ενταγμένο στον κατάλογο ΟΥΝΕΣΚΟ από το 1986). Χτισμένος στα μέσα του 5^ου αι. π.Χ.,  σε μια θέση μεταξύ Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας, Αρκαδίας και Μεσσηνίας. Διασώζει το παλαιότερο κορινθιακού τύπου κιονόκρανο. Βρίσκεται στα όρια του Δήμου Οιχαλίας Μεσσηνίας. Αρχιτέκτονας του Ναού ήταν ο Ικτίνος, αρχιτέκτονας του Παρθενώνα της Ακρόπολης Αθηνών. Είναι ένα από τα καλύτερα σωζόμενα μνημεία της κλασικής αρχαιότητας. Το πρώτο μνημείο στην Ελλάδα που εντάχθηκε στον κατάλογο της ΟΥΝΕΣΚΟ. Τμήμα της ζωφόρου αποσπάστηκε και εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο.

Διοικητικά το μνημείο το διαχειρίζεται η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας, αν και γεωγραφικά εντάσσεται στην περιφερειακή ενότητα Μεσσηνίας. Προφανώς αυτό συμβαίνει καθώς στη Μεσσηνία ιδρύθηκε Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων το 2006. Μέχρι τότε η διαχείριση των μνημείων αυτών των περιόδων γινόταν από την Εφορεία Ηλείας, ενώ των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μέχρι το 2004 από τη Σπάρτη.

Προτείνεται η ανάπτυξη συνεργατικών δράσεων και με το Υπουργείο Πολιτισμού για τη βελτίωση της εικόνας του μνημείου, και της προβολής της παγκόσμιας αξίας του τόσο στο ντόπιο κοινό, όσο και στους επισκέπτες Μεσσηνίας, Αρκαδίας Ηλείας. Μέριμνα για την πυροπροστασία του σημαντικού αυτού αρχαίου μνημείου.

-Αρχαιολογικός χώρος αρχαίας Ολυμπίας (ενταγμένος στον κατάλογο ΟΥΝΕΣΚΟ ) –γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων, φορέας διαχείρισης του χώρου η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας του Υπουργείου Πολιτισμού. Χρειάζεται να γίνουν έργα οδοποιίας που θα διασυνδέουν ασφαλέστερα και ταχύτερα τον αρχαιολογικό χώρο με τη Μεσσηνία και τους υπόλοιπους νομούς της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Ανάπτυξη συνεργατικών δράσεων γιατί η αρχαία Ολυμπία δεν ανήκει μόνο στη Δυτική Πελοπόννησο αλλά σε ολόκληρη την περιοχή και στην παγκόσμια κοινότητα. Οι επισκέπτες για παράδειγμα της Μεσσηνίας δεν παραλείπουν να την συμπεριλάβουν στην ατζέντα τους.

Στη Μεσσηνία βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο : Εκσυγχρονισμός και αποκατάσταση του αρχαιολογικού μουσείου Χώρας του Δήμου Πύλου-Νέστορος προϋπολογισμού 2.812.000 ευρώ στο πλαίσιο του ΠΕΠ Πελοποννήσου 2014-2020. Στο εν λόγω μουσείο εκτίθενται τα ευρήματα από το Ανάκτορο της μυκηναϊκής Πύλου και στη νέα έκθεση θα συμπεριληφθούν τα νέα εκθέματα από τον επονομαζόμενο «Τάφο του Γρύπα Πολεμιστή»  πολύ σημαντική ανακάλυψη για την περιοχή της Μεσσηνίας και για την Περιφέρεια μας.

Παράλληλα σε εξέλιξη βρίσκεται το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης που θα αναβαθμίσει και θα ξανασυστήσει στο παγκόσμιο κοινό την αρχαία αυτή πόλη. Το έργο θα πρέπει να υποστηριχθεί και από την Περιφέρεια Πελοποννήσου.

 

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Μαρία Τσουλάκου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καλαμάτα. Σπούδασε Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές, στη Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων (Ε.Α.Π.), εργαζόμενη ταυτόχρονα με συμβάσεις ως αρχαιολόγος. Είναι υποψήφια διδάκτωρ στο Τμήμα Ιστορίας -Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Από το 2006 και εξής εργάζεται στο Υπουργείο Πολιτισμού ως Αρχαιολόγος με ειδίκευση στην Πολιτιστική Διαχείριση. Έχει λάβει μέρος σε σημαντικά αρχαιολογικά προγράμματα και ανασκαφές στην αρχαία Μεσσήνη, στο Ακρωτήρι Θήρας, στην αρχαία Ολυμπία καθώς και στην Ίκλαινα Μεσσηνίας.

Μέλημά της είναι η κοινωνική διάσταση της επιστήμης της, και το δικαίωμα για ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή στα πολιτισμικά αγαθά. Σύμφωνα με την Μαρία “Το παρελθόν , “αν και άγνωστη χώρα “, γοητευτικό στην αποκάλυψή του είναι συνάμα εξαιρετικά εκπαιδευτικό και ερευνητικό πεδίο, που χρειάζεται ωστόσο συνεργατική, συμμετοχική και δημοκρατική διαχείριση για την ανάδειξή του και την διασύνδεσή του με την κοινωνία”.