Το μαρτύριο της σταγόνας στην Κορινθία
Οξύ πρόβλημα λειψυδρίας καταγράφεται το φετινό καλοκαίρι σε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου, με τους πολίτες εν μέσω καύσωνα να βλέπουν τις βρύσες να μη βγάζουν σταγόνα για πολλές ώρες της ημέρας και τις δημοτικές επιχειρήσεις νερού από την άλλη να προειδοποιούν για διακοπές σε περίπτωση που παρατηρούνται περιστατικά σπατάλης. Τα ορατά πια αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής, η ξηρασία και η ανομβρία, οι ασταμάτητες γεωτρήσεις αλλά και τα «αρχαία» δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης έχουν συντελέσει στην έξαρση του φαινομένου.
«Νερό Λουτρακίου» με το σταγονόμετρο
Στις 16 Ιουλίου, έπειτα από δέκα ήμερες και πολύωρες διακοπές νερού, πολίτες από κοινότητες των Ισθμίων και του Λουτρακίου βρέθηκαν έξω από το κτίριο της ΔΕΥΑ Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων για να διαμαρτυρηθούν επειδή εν μέσω καύσωνα έμεναν για πολλές ώρες χωρίς νερό.
Τρεις ημέρες αργότερα, η ΔΕΥΑ ξεκίνησε να αναρτά στον ιστότοπό της και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα ημερήσιο δελτίο νερού. Ακολούθησαν έκτακτα μέτρα όπως:
- Αναστολή όλων των μη υδρευτικών χρήσεων των δημοτικών παροχών (άρδευση, αναψυχή κ.λπ.)
- Αμεση παύση των αντλήσεων από όλες τις γεωτρήσεις της παραλιακής ζώνης
- Περιορισμός της κατανάλωσης αποκλειστικά εντός των οικιών
- Συνεχείς έλεγχοι κατανάλωσης από το σύνολο του προσωπικού της ΔΕΥΑΛ-ΑΓ. Θ. και σταδιακά μέτρα εξοικονόμησης (προειδοποίηση, πρόστιμο, διακοπή)
Κατάσταση SOS στον Δήμο Βέλου – Βόχας
Στον Δήμο Βέλου – Βόχας στην Κορινθία με τα τέσσερα κεφαλοχώρια (Βραχάτι, Ζευγολατιό, Στιμάγκα, Βέλο) το πρόβλημα είναι πιο έντονο από οπουδήποτε αλλού στην Πελοπόννησο. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ζήτημα που μετρά τουλάχιστον 15 χρόνια με τα τελευταία πέντε όμως να σημειώνεται δραματική επιδείνωση. Το νερό στην ευρύτερη περιοχή δεν είναι πόσιμο, ενώ οι πολύωρες διακοπές είναι φέτος καθημερινότητα. Μάλιστα, τον περασμένο Απρίλιο, το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κήρυξε τον δήμο σε κατάσταση «έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας» για έξι μήνες.
Η λειψυδρία αλλάζει τις ισορροπίες στον πλανήτη – Καίριο γεωπολιτικό διακύβευμα το νερό
«Το φράγμα του Ασωπού, το οποίο δεν ολοκληρώνεται εδώ και πάνω από 20 χρόνια, μας βυθίζει κάθε χρόνο και περισσότερο στην απελπισία. Ενα στα έξι χωράφια, ανάμεσά τους και καλλιέργειες με σουλτανίνες και βερίκοκα, σταμάτησε να καλλιεργείται» περιγράφει ο Αλέκος Καλλίρης, κάτοικος του τουριστικού Βραχατίου και πρώην τοπικός σύμβουλος της περιοχής.
Σύμφωνα με τον ίδιο, εννέα στους 10 κατοίκους διαθέτουν στο σπίτι τους μια μικρή δεξαμενή νερού για να μπορούν να καλύπτουν τις ανάγκες τους, τις ώρες που κόβεται το νερό. «Κοστίζουν 1.500 ευρώ για να τις αγοράσεις και να τις τοποθετήσεις, αλλά χωρίς αυτές είσαι χαμένος».
Ο δήμαρχος Βέλου – Βόχας, Θανάσης Μανάβης, έζησε φέτος με δραματικό τρόπο το πρόβλημα της λειψυδρίας, όταν ξέσπασε μια μεγάλη φωτιά στη Στιμάγκα, η οποία κατέκαψε καλλιέργειες αμπελιών και σουλτανίνας. Oπως μας έλεγε ο ίδιος τότε, οι υδροφόρες του δήμου έπρεπε να γεμίσουν με νερό από άλλες περιοχές για να συνδράμουν στην κατάσβεση.
Αμπέλια χάθηκαν στις φλόγες, καλλιέργειες σε θερμικό σοκ – Η Νεμέα μετράει τις πληγές της
«Παίρνουμε νερό από τις γεωτρήσεις και αυτό οριακά» συμπληρώνει. Το νερό στον δήμο μας είναι ένα νερό ακατάλληλο ακόμα και για πλύσιμο πιάτων και προσωπική υγιεινή. Για αυτό και πριν από μερικές ημέρες κοινοποίησα τις κακές αναλύσεις που παίρνουμε από τα χημεία, στην Περιφέρεια και στην εισαγγελία».
«Ξαφνικές ξηρασίες»
Ο Σταύρος Ντάφης, κλιματολόγος – μετεωρολόγος στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και ερευνητής στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, σημειώνει πως η Κορινθία βρίσκεται σε πορτοκαλί συναγερμό για ξηρασία.
«Στη συγκεκριμένη περιοχή εδώ και έναν χρόνο σημειώνονται κάθε χρόνο λιγότερες βροχοπτώσεις από τον μέσο όρο κάθε μήνα. Οι νομοί Ηλείας και Αργολίδας έχουν επίσης θέμα επίσης με σχεδόν έναν χρόνο βροχή κάτω από τον μέσο όρο κάθε μήνα. Ξηρασία εδάφους παρατηρούμε κυρίως στα ορεινά της Πελοποννήσου. Αρκετά ξηρά είναι τα εδάφη σε Αρκαδία, βόρεια Μεσσηνία, βόρεια Λακωνία αλλά και στα ορεινά της Ηλείας και της Αχαΐας» αναλύει ο κ. Ντάφης.
Οι καύσωνες του φετινού καλοκαιριού επιδείνωσαν το πρόβλημα μέσα από τις «ξαφνικές ξηρασίες» που προκάλεσαν. «Οταν έχουμε ξαφνική άνοδο της θερμοκρασίας και ισχυρούς ανέμους, η ξηρασία εξελίσσεται γρήγορα. Οι 40 συνεχόμενες μέρες με 40 βαθμούς Κελσίου, σε συνδυασμό με την έλλειψη νεφώσεων και τις περισσότερες ώρες ηλιοφάνειας από τον μέσο όρο, ενισχύουν την εξάτμιση. Αυτό που βλέπουμε τώρα στην Πελοπόννησο δεν είναι δηλαδή μια κλασική ξηρή περίοδος σαν αυτή που παρατηρείται κάθε χρόνο στα νησιά και στην Κρήτη, όπου σταματούν σταδιακά οι βροχές από τον Μάιο για πέντε μήνες».
«Κουρελού» ο υδροφόρος ορίζοντας
Ο Κωνστανστίνος Βουδούρης είναι καθηγητής Υδρογεωλογίας στο ΑΠΘ αλλά γέννημα θρέμμα Κορίνθιος – τους καλοκαιρινούς μάλιστα μήνες μένει στον τόπο καταγωγής του. Το πρόβλημα της λειψυδρίας τόσο στην περιοχή του όσο και σε άλλες της Πελοποννήσου το γνωρίζει από πρώτο χέρι.
Ο ίδιος μας περιγράφει ένα δυστοπικό σκηνικό. «Τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας και στη συνέχεια η λιτότητα σήκωσαν ένα μεγάλο τουριστικό κύμα σε Λουτράκι και Κόρινθο, περιοχές οι οποίες ήταν ήδη τουριστικές. Η ζήτηση για νερό αυξήθηκε κατακόρυφα σε μια περιοχή που ήδη διψούσε. Οι χιλιάδες όμως γεωτρήσεις οι οποίες ενεργοποιούνται συνεχώς στην Πελοπόννησο έχουν διατρυπήσει βαθιά όλο τον υδροφόρο ορίζοντα του γεωγραφικού διαμερίσματος και τον έχουν μετατρέψει σε “κουρελού”.
Στο τουριστικό Βραχάτι και στο Ζευγολατιό παρατηρούνται φαινόμενα παράνομου εμπορίου νερού. Πολλοί που έχουν γεωτρήσεις το πουλούν κρυφά. Υδρόμετρα δεν μπήκαν ποτέ, κανείς δεν ξέρει τι γίνεται στα χωράφια. Πρέπει να επανεκκίνησει το φράγμα του Ασωπού, που λιμνάζει εδώ και 23 χρόνια. Είναι αυτό που θα σώσει την Κορινθία».
Για παράνομο εμπόριο νερού κάνει λόγο και ο δήμαρχος Βέλου – Βόχας, κ. Μανάβης. «Προσπαθούμε με νύχια και με δόντια να πετύχουμε μια ορθολογική χρήση συχνά μιλώντας έντονα στους πολίτες και την ίδια στιγμή στην περιοχή μου υπάρχουν φαινόμενα μαύρου εμπορίου νερού στις γεωτρήσεις για άρδευση» τονίζει.
Ανάγκη για έργα
«Στην Πελοπόννησο, το πρόβλημα του νερού είναι εξίσου σημαντικό με το δημογραφικό» λέει με τη σειρά του ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου Δημήτρης Πτωχός, κάνοντας λόγο για ένα διαχρονικό πρόβλημα. «Είναι ένα θέμα που απαιτεί ολιστική αντιμετώπιση και σχεδιασμό. Επί της ουσίας, η Πελοπόννησος δεν είχε ποτέ έργα που να εξασφαλίζουν απρόσκοπτη ύδρευση, παρά βασιζόταν σε πηγές και γεωτρήσεις. Το πιο σημαντικό είναι να ξεκινήσουν επιτέλους με ενεργό τρόπο τα έργα που έχουν βαλτώσει για χρόνια, για μια σειρά από λόγους. Αναφέρω το φράγμα Φιλιατρινού Μεσσηνίας, έργο πνοής για την περιοχή που ήταν πολλά χρόνια σε αδράνεια, καθώς και το φράγμα Μιναγιώτικου στον Δήμο Πύλου – Νέστορος. Εργα τα οποία έχουν ξεκινήσει τώρα εκ νέου».
Ο κ. Πτωχός τονίζει όμως πως πριν από τα μεγάλα έργα απαιτούνται άμεσα άλλα μικρότερα, τα οποία και ολοκληρώνονται πιο γρήγορα: αφαλατώσεις, μικροφράγματα, κλειστά δίκτυα άρδευσης που μειώνουν δραστικά τις σπατάλες, παραποτάμιες λιμνοδεξαμενές, αξιοποίηση λυμάτων από βιολογικούς καθαρισμούς.
Για αυτή τη μεγάλη δυστοκία να προχωρούν τα νευραλγικά έργα που μπορούν να δώσουν ανάσα στις περιοχές που αντιμετωπίζουν λειψυδρία, μας μίλησε και ο δήμαρχος Λουτρακίου, Γιώργος Γκιώνης. «Εχουμε ξεκινήσει έργα επεξεργασίας των λυμάτων για να μην καταλήγουν αυτά στη θάλασσα και να επιστρέφουν στους αγρότες, από το 2022. Μιλάμε για χιλιάδες τόνου νερού. Κάποια στιγμή φτάσαμε και στους διαγωνισμούς. Οι εταιρείες έχουν κάνει τώρα νομική προσφυγή για την αναδοχή του έργου. Αυτό είναι το δημόσιο σύστημα στην Ελλάδα μέσα από το οποίο φιλτράρονται τα έργα. Η Πελοπόννησος είναι έρμαιο αυτή της κατάστασης επί δεκαετίες».
Ο ίδιος σημειώνει ακόμα πως κατά πάσα πιθανότητα την ερχόμενη εβδομάδα θα παραδοθεί μονάδα αφαλάτωσης νερού στα Ισθμια, έργο που ξεκίνησε με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανακάμψης το 2022 και πρέπει να παραδοθεί τον ερχόμενο χειμώνα. «Παρακαλέσαμε την εταιρεία να παραδοθεί μέσα στο καλοκαίρι» καταλήγει ο κ. Γκιώνης.
