Συμβουλές – οδηγίες για θύματα προσβολής γενετήσιας ελευθερίας – αξιοπρέπειας (σεξουαλική κακοποίηση – παρενόχληση)

1. Οι συμπεριφορές σεξουαλικής κακοποίησης – παρενόχλησης είναι επιβαρυντικές ψυχολογικά για τα άτομα που τις υφίστανται. Αν έχετε βιώσει μία αντίστοιχη συμπεριφορά είναι πιθανό να αισθάνεστε φόβο, ενοχή, θλίψη, απόγνωση, απογοήτευση, ντροπή, άγχος και θυμό ή να νιώθετε αβοήθητοι, εγκλωβισμένοι και «μπλοκαρισμένοι».

Προκειμένου να διαχειριστείτε αυτή την κατάσταση:

• Μπορείτε να μιλήσετε σε κάποιο πρόσωπο που εμπιστεύεστε για το τι σας έχει συμβεί, ώστε να σας βοηθήσει.
• Μπορείτε να επικοινωνήσετε με άτομα του υποστηρικτικού σας περιβάλλοντος, με ειδικό ψυχικής υγείας ή με κάποια από τις γραμμές/δομές ψυχοκοινωνικής στήριξης (βλ. παρακάτω), ώστε να αντλήσετε δύναμη, να ξεπεράσετε το φόβο σας και να απεγκλωβιστείτε από την κατάσταση στην οποία έχετε περιέλθει.
• Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι δεν ευθύνεστε εσείς για τη συμπεριφορά του θύτη.
• Θυμηθείτε ότι και άλλα άτομα έχουν υποστεί παρόμοια συμπεριφορά. Δεν είστε οι μόνοι και δεν είστε μόνοι.
• Έχετε κατά νου ότι θύματα που ζήτησαν βοήθεια και κατήγγειλαν τέτοιου είδους πράξεις (βλ. παρακάτω που μπορείτε να απευθυνθείτε) κατάφεραν να διαχειριστούν τις επιπτώσεις της σεξουαλικής κακοποίησης – παρενόχλησης και να διαφυλάξουν την ψυχοσυναισθηματική τους ισορροπία.
• Σκεφτείτε ότι με την αναφορά – καταγγελία των σε βάρος σας πράξεων, προστατεύετε και άλλα άτομα από τον ίδιο δράστη ή άλλους πιθανούς δράστες.

2. Που μπορείτε να απευθυνθείτε;

• Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης καλέστε το 100 και αν δε μπορείτε να μιλήσετε, στείλτε μήνυμα ( sms ) γράφοντας το όνομα, το επώνυμο, τη διεύθυνση και το είδος της επείγουσας ανάγκης (π.χ. «κινδυνεύει η ζωή μου»).
• Μπορείτε να μεταβείτε στην πλησιέστερη αστυνομική υπηρεσία και να αναφέρετε τι σας έχει συμβεί.
• Αν πρόκειται για συμβάν που λαμβάνει χώρα μέσα στο ενδοοικογενειακό πλαίσιο, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τις Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Ελληνικής Αστυνομίας ( δείτε τηλέφωνα )
• Αν πρόκειται για πράξη που έλαβε χώρα μέσω του διαδικτύου, μπορείτε να απευθυνθείτε στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος 11188.

Σημειώνεται ότι για τα αδίκημα κατά της γενετήσιας αξιοπρέπειας/ελευθερίας, από τη στιγμή που θα λάβουν γνώση οι αστυνομικές αρχές θα επιληφθούν άμεσα, με ευαισθησία και σεβασμό στην προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του θύματος.

Επιπλέον μπορείτε να:

• Αναφέρετε το περιστατικό στις κατά τόπο Εισαγγελικές Αρχές.
• Απευθυνθείτε στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας 15512 (όταν πρόκειται για συμβάν που λαμβάνει χώρα σε εργασιακό χώρο).
• Επικοινωνήστε με τα κατά τόπο Κέντρα Ψυχικής Υγείας και Δημόσια Νοσοκομεία για παροχή ψυχοκοινωνικής στήριξης.
• Καλέσετε τη γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής, Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για ψυχοκοινωνική στήριξη, νομική συμβουλευτική και φιλοξενία σε ξενώνες ή να επικοινωνήστε με τα κατά τόπο συμβουλευτικά κέντρα https://womensos.gr/symvouleutika_kentra_ota-2/ (που απευθύνονται σε γυναίκες)
• Αναζητήσετε περισσότερες πληροφορίες https :// metoogreece . gr /

3. Βασικές έννοιες

Α. Τι ορίζεται ως σεξουαλική παρενόχληση:

«Οποιαδήποτε μορφή ανεπιθύμητης λεκτικής, ψυχολογικής ή σωματικής συμπεριφοράς σεξουαλικού χαρακτήρα, με σκοπό ή αποτέλεσμα την προσβολή της προσωπικότητας ενός προσώπου, ιδίως με τη δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος», σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν.3896/2010.

Β. Τι ορίζεται ως γενετήσια ελευθερία:

Η «γενετήσια ελευθερία» αποτελεί βασικό προστατευόμενο έννομο αγαθό και η ποινική νομοθεσία αντιλαμβάνεται ως έγκλημα κατά αυτής, κάθε κάμψη της βούλησης του προσώπου, στο πεδίο της γενετήσιας αυτοδιάθεσης, προκειμένου αυτό να ενεργήσει ή να ανεχθεί γενετήσια πράξη.

Γ. Θύμα προσβολής γενετήσιας ελευθερίας – αξιοπρέπειας είναι το άτομο που:

• Με σωματική βία ή απειλή σοβαρού και άμεσου κινδύνου ζωής ή σωματικής ακεραιότητας εξαναγκάζεται σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης (άρθρο 336 Π.Κ. «Βιασμός»).
• Αδυνατεί να αντισταθεί σε γενετήσια πράξη λόγω διανοητικής ή σωματικής αναπηρίας ή της από οποιαδήποτε αιτίας ανικανότητας για αντίσταση και ο δράστης καταχράται αυτή την αδυναμία του θύματος (άρθρο 338 Π.Κ. «Κατάχρηση ανίκανου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη»).
• Δεχόμενο χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα ή προτάσεις που αφορούν γενετήσιες πράξεις ή γενετήσιες πράξεις που τελούνται ενώπιον άλλου ή επίδειξη των γεννητικών του οργάνων προσβάλλεται βάναυσα στην τιμή του (άρθρο 337 Π.Κ. «Προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας»).

Πράξεις κατά της γενετήσιας ελευθερίας – αξιοπρέπειας δύνανται να τελούνται και μεταξύ προσώπων εντός του οικογενειακού πλαισίου, σύμφωνα το Ν. 3500/2006 «Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας και άλλες διατάξεις».

4. Προφίλ θυτών σεξουαλικής κακοποίησης – παρενόχλησης

Οι παραπάνω πράξεις μπορεί να προκληθούν από οποιοδήποτε άτομο ανεξαρτήτως φύλου, κοινωνικού – οικονομικού – μορφωτικού επιπέδου, οικογενειακής κατάστασης, ηλικίας, επαγγέλματος, θρησκευτικών πεποιθήσεων, σεξουαλικού προσανατολισμού – ταυτότητας, πολιτισμικής κουλτούρας ή καταγωγής.

Ειδικά για τη σεξουαλική παρενόχληση σύμφωνα με έρευνες το προφίλ των θυτών παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:

• Πρόκειται για άτομα «υπεράνω υποψίας», συνήθως παρορμητικά και χωρίς αναστολές.
• Έχουν μία φαινομενικά «φυσιολογική» ζωή, προσωπικά και επαγγελματικά.
• Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, είναι ανασφαλείς και δεν ανέχονται την απόρριψη ή το «όχι» ως απάντηση.
• Το κίνητρό τους δεν είναι η αγάπη, αλλά μπορεί να είναι η σεξουαλική ικανοποίηση, η επίμονη αναζήτηση της εξουσίας και η ανάγκη για επιβεβαίωση.

Ακόμη, για κάποιους άντρες θύτες έχει παρατηρηθεί ότι έχουν την αντίληψη ότι οι γυναίκες υπάρχουν για να εξυπηρετούν τις ανάγκες τους.

«Έχεις Φωνή. Είμαστε Δίπλα Σου»