Κομματικά θερμοκήπια, συνδικαλισμός και οικογενειοκρατία

Γράφει ο Θόδωρος Σταυριανόπουλος*

Αν θέλουμε σωστή επανίδρυση του κράτους θα πρέπει η κουλτούρα κυβερνητικής συνεργασίας να γίνει πλέον συστατικό στοιχείο του πολιτικού μας συστήματος. Ο συνδικαλισμός αλλά κυρίως το κομματικό σύστημα, όπως έχει δομηθεί μετά την μεταπολίτευση αποτελεί ένα σύστημα κλειστών ακροατηρίων, με την ανάπτυξη των μηχανισμών ως βασικών εργαλείων και με μοναδικό σκοπό την ανέλιξη των στελεχών τους. Αυτό δεν βοηθά να συμβεί η επανίδρυση ούτε στο κράτος, αλλά ούτε και στην κοινωνία διότι στο βωμό των μηχανισμών πάντα θυσιάζονται αξίες.

Εδώ τίθεται το ερώτημα είναι δυνατόν να αλλάξουν όλα αυτά από σαραντάρηδες «ηγέτες» κομμάτων που μιλάνε για ανανέωση, αλλά από τα μαθητικά-φοιτητικά τους χρόνια έως και σήμερα δεν έχουν κολλήσει ούτε ένα ένσημο και τα μόνα με το οποία έχουν ασχοληθεί είναι ο συνδικαλισμός , το κόμμα οι μηχανισμοί και η προσωπική τους ανέλιξη! Τον ένα τον είδαμε και έχουμε διαμορφώσει άποψη. Τώρα αναμένουμε να δούμε και τον άλλο.

 

Το ποδόσφαιρο κάποτε ήταν ερασιτεχνικό και το πριμ της νίκης ήταν μια «πορτοκαλάδα». Τότε αποτελούσε μεγάλη ντροπή να αλλάξεις φανέλα. Όταν το ποδόσφαιρο έγινε επαγγελματικό χωρίς παρεξήγηση και κάτω από συγκεκριμένους όρους και κανόνες κάθε ποδοσφαιριστής μπορεί να μεταπηδήσει από μια ομάδα σε μια άλλη. Μήπως ήρθε η ώρα και η πολιτική να γίνει επαγγελματική;!!! Ο κάθε πολιτικός να μπορεί να αλλάζει κομματική «φανέλα» υπογράφοντας συμβόλαιο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα; Γιατί μην κρυβόμαστε η πλειοψηφία των βουλευτών έχει με την πολιτική άτυπη επαγγελματική σχέση. Αυτό το αβαντάρει είτε η οικογενειοκρατία είτε ο κομματισμός και συνδικαλισμός.

Έτσι πλέον η επαγγελματική ενασχόληση των ασχολούμενων με την πολιτική θα απαιτήσει από αυτούς περισσότερα προσόντα καθώς και μεγαλύτερο έργο να έχουν παράξει στην ενασχόληση τους με την πολιτική. Επίσης καλό είναι να εφαρμοστούν και θητείες σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής για να σταματήσει επί τέλους κάποιοι να μπαίνουν νέοι στην πολιτική και να βγαίνουν γέροι. Θεωρώ ότι αρκούν 2 άντε 3 θητείες σε κάποιον που θέλει να προσφέρει στα κοινά.

Κατά τη γνώμη μου η λύση στο πρόβλημα της χώρας δεν βρίσκεται σε μονοκομματικές αλήθειες ούτε σε αγωνιστικούς ανέξοδους παλιάς κοπής βερμπαλισμούς. Βρίσκεται στην ενίσχυση των κοινωνικών κινημάτων για εμβάθυνση της δημοκρατίας και στη σύνθεση και διαμόρφωση ενός «προγράμματος» που θα βγάλει σύντομα τη χώρα από το σκοτάδι της ύφεσης και την ασύνορη ανέχεια κάποιων κοινωνικών στρωμάτων.

Ο αριστερός χώρος όλα αυτά τα χρόνια πρώτον, έχοντας ως θεμελιώδη στόχο την κοινωνική αλλαγή προέτασσε την κουλτούρα των κοινωνικών αγώνων και της βαθιάς πολιτικής και ταξικής συνειδητοποίησης ως βασικό εργαλείο ανάπτυξης της πρότασής του και δεύτερον, αντιμετώπιζε έναν διαχρονικό διμερισμό και τεμαχισμό μεταξύ παραδοσιακής και ανανεωτικής αριστεράς.
Η αριστερά παραδοσιακά έδειχνε ότι ήταν επιφυλακτική στην αντίληψη του λαϊκισμού. Στην ουσία όμως πολλές φορές ο λαϊκισμός και οι αριστεροί ζευγαρώνουν. Γύρω απ’ αυτό το ζευγάρι πολλοί αριστεροί παίζουν «κρυφτούλι», ανεξάρτητα από το αν το συνειδητοποιούν ή όχι. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η αριστερή ιδεολογία πάντα είναι ενδιαφέρουσα, πάντα έχει την αξία της. Και ο λόγος είναι απλός, αφού από την αριστερά θα αναδυθεί η νέα διεκδίκηση και θα προχωρήσουμε σε νέες αντιλήψεις και οράματα.

Οι ιδεολογίες είναι κοινωνικές κατασκευές προκειμένου να οριοθετήσουν κινητοποιήσεις, βάζοντας διεκδικητικό πρόσημο στην κοινωνική και πολιτισμική εξέλιξή μας. Στην πράξη όμως ο αγώνας είναι άνισος ή «βρώμικος», η δε διεκδίκηση είναι κάθετη και συντεχνιακή. Ο κάθε κλάδος αγωνίζεται για την πάρτη του. Αυτό έδειξαν οι άνισες αμοιβές των εργαζομένων. Ανύπαρκτη αξιοκρατία και ας είχε γίνει σύνθημα και αυτή.
Ο χώρος του συνδικαλισμού υπήρξε πάντα υπέρμετρα διεκδικητικός, αγνοώντας τον κρατικό υπερδανεισμό. Δεν τον κατήγγειλε ούτε αυτόν αλλά ούτε και την κρατική σπατάλη. Απεναντίας με την στάση του βοήθησε στη διόγκωση και των δύο. Πάντα η αριστερή φωνή ήταν αρωγός στην οποιαδήποτε διεκδίκηση ακόμα και αν αυτή ήταν υπερβολική ή παράλογη. Τα συνθήματα, «κυρίαρχος λαός», « ο λαός στην εξουσία», «λαέ μη σκύβεις το κεφάλι», «λαέ σου πίνουνε το αίμα», εξέθρεψαν τον λαϊκισμό και άδειασαν τον εργαζόμενο από υποχρεώσεις. Έτσι πολλοί από τους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα κατέστησαν αντιπαραγωγικοί, γιατί γέμισε το μυαλό και η σκέψη τους μόνο με δικαιώματα και όχι υποχρεώσεις.

Ίσως η πανδημία να αποτελέσει και «βήμα» για να αναστοχαστούμε επί της ουσίας της πολιτικής, να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας και να τα διορθώσουμε. Η αριστερή σκέψη σίγουρα έχει φαντασία και παράγει ιδεολογία. Αν θέλει όμως να μην οδηγηθεί σε φθίνουσα οριακή χρησιμότητα, θα πρέπει οι άνθρωποι που κινούνται στο χώρο της ευρύτερης αριστεράς να προσανατολίσουν την πυξίδα τους κατά τέτοιον τρόπο ώστε να αποτυπώνουν σωστά την πραγματικότητα λέγοντας τα σύκα-σύκα και την σκάφη-σκάφη.
Η θεωρία με την πράξη της αριστεράς στις μέρες μας πρέπει να βρεθούν πολύ κοντά διαγράφοντας μια αληθινή πορεία στην καθημερινότητα, δίνοντας δείγματα γραφής τέτοια που να πείσουν τον κόσμο να ονειρευτεί και να δει το μέλλον του ξανά αισιόδοξα.

Το «πουλόβερ» που λέγεται Ελλάδα είναι πανέμορφο και ακριβό. Όμως έχει ξηλωθεί. Για αυτό όλα τα κόμματα πρέπει να ψάξουν να βρουν και να ενώσουν το κομμένο νήμα.
Η κυρίαρχη ιδεολογία δεν παράγεται, ούτε αναπαράγεται αποκλειστικά στο επίπεδο των ιδεολογικών μηχανισμών, ή γενικότερα στο επίπεδο της κοινωνίας των ιδιωτών. Κατά καιρούς όμως συνδικαλιστικές συντεχνίες αντί να βοηθήσουν στην εξυγίανση των δημόσιων οργανισμών με τα καμώματά τους, τους οδήγησαν σε προβληματική κατάσταση, σε τεράστια ελλείμματα και χρέη.

Οι δημόσιοι οργανισμοί και υπηρεσίες στην πλειονότητά τους λειτουργούσαν ως αυτόνομα «βιλαέτια», κάτι σαν μεταλλαγμένος «κοτσαμπασισμός» χωρίς ουσιαστικό έλεγχο στη σπατάλη και στον τρόπο διοίκησης.
Στην «κοινωνία καζίνο» που ζούμε επιβιώνει το όνειρο του παραλόγου. Μετά από δαπανηρές σπουδές η νεολαία βιώνει την κοινωνική αδικία και εκμετάλλευση και πριν απ’ όλα τον εξευτελισμό για μια «θέση στο δημόσιο». Αυτό οδηγεί πολλούς νέους επιστήμονες στην μετανάστευση. Η ζωή της νεολαίας κατάντησε να είναι παράλληλη με την καθημερινότητα, κλωτσώντας το χρόνο και ανασαίνοντας καμένο αέρα.

Το ρεύμα σκέψης που πρέπει να ξανακυριαρχήσει στην αριστερά αλλά και πέραν αυτής είναι ένας μη δογματικός και μη γραφειοκρατικά παραμορφωμένος Μαρξισμός.
Γι΄ αυτό χρειάζεται να συγκροτηθούν ευρύτερες ομάδες που θα συμφωνούν σε ένα πλαίσιο ιδεολογικό και θα περιβάλλονται από μια πλατύτερη πολιτική εμπειρία και που θα αποτελούν τον συλλογικό οδηγό για την αναγέννηση της κοινωνικής πάλης.

ΥΓ1. Ποτέ δεν είναι αργά να γίνει αυτό που θα μπορούσε να είχε γίνει και να μην ξεχνάμε ότι το νόμιμο δεν είναι πάντα και ηθικό.
ΥΓ2. Η δημόσια κριτική με εκφράζει γιατί αποτελεί συστατικό της Δημοκρατίας. Εύχομαι από καρδιάς ο Νίκος Ανδρουλάκης να με διαψεύσει.
ΥΓ1 . Οι διαχωριστικές ιδεολογικές γραμμές των κομμάτων (στην πράξη όχι στα λόγια) έχουν ξεθωριάσει.

*Θόδωρος Σταυριανόπουλος
Msc Ηθ. Φιλοσοφίας – Μαθηματικός