Εξαρτήσεις και εξαρτητικές συμπεριφορές: Στόχος του ΟΚΑΝΑ η ολιστική παρέμβαση και η πρόσβαση σε θεραπεία στη Κορινθία
Το Πολυδύναμο Κέντρο Τρίπολης παρέχει υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, συμβουλευτικής, ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και βραχείας παρέμβασης σε εξαρτημένα άτομα άνω των 18 ετών, ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Το Πολυδύναμο Κέντρο στοχεύει στην αντιμετώπιση του εθισμού από παράνομες ή/και νόμιμες ουσίες ή εξαρτήσεις (τζόγος, αλκοόλ, διαδίκτυο κ.α.) καλύπτοντας συνολικά το φάσμα των εξαρτητικών συμπεριφορών και του εθισμού. Παράλληλα, παρέχεται η δυνατότητα διασύνδεσης με τις υπόλοιπες δομές του ΟΚΑΝΑ, αλλά και με δομές Υγείας και άλλες υπηρεσίες (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Κοινωνικές Υπηρεσίες Δήμων, Κοινωνικά Ιατρεία κ.ά.). Ωφελούμενοι των υπηρεσιών του Πολυδύναμου είναι εξαρτημένα άτομα από παράνομες ή/και νόμιμες ουσίες, όπως άτομα που κάνουν χρήση συνταγογραφούμενων οπιοειδών ή βενζοδιαζεπινών, αλκοόλ, κοκαΐνης ή άλλων ψυχοδιεγερτικών ουσιών καθώς και άτομα που παρουσιάζουν εξαρτητικού τύπου συμπεριφορές και εθισμούς. Η διεπιστημονική ομάδα του Πολυδύναμου Κέντρου αποτελείται από ιατρό, ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό.
Η Κινητή Μονάδα Τρίπολης βασίζεται στη φιλοσοφία της μείωσης της βλάβης που προκαλείται από τη χρήση ουσιών. Η μείωση της βλάβης αποτελεί το πρώτο σημείο επαφής του ΟΚΑΝΑ με τους ωφελούμενούς του και το πρώτο βήμα για την ένταξή τους σε θεραπεία.
Η Κινητή Μονάδα παρεμβαίνει στα σημεία συνάθροισης των ουσιοεξαρτημένων, όπου γίνεται ενεργή χρήση, παρέχοντας: :
- υπηρεσίες άμεσης ιατρικής βοήθειας και νοσηλευτικής φροντίδας,
- ΚΙΤ ασφαλούς χρήσης (σύριγγες, προφυλακτικά, υγειονομικό υλικό κ.α.), περιορίζοντας τα μεταδιδόμενα νοσήματα και προασπίζοντας τη Δημόσια Υγεία
- ΚΙΤ με μέσα ατομικής προστασίας για την πανδημία
- ΚΙΤ για την προσωπική φροντίδα και υγιεινή
- αντιμετώπιση των περιστατικών υπερδοσολογίας σε περιπτώσεις οξείας τοξίκωσης
- εκπαίδευση των ενεργών χρηστών για ασφαλέστερη χρήση
- ενημέρωσή των χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών για θεραπευτικά προγράμματα και κινητοποίησή τους για την ένταξή τους σε αυτά
- διασύνδεση και παραπομπή των ωφελούμενων με δομές υγείας, θεραπείας και κοινωνικές υπηρεσίες ή δομές φιλοξενίας
- συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη
Στον τομέα της Πρόληψης, τα Κέντρα Πρόληψης της Περιφέρειας Πελοποννήσου ενισχύθηκαν με πρόσθετο προσωπικό στο πλαίσιο του ΠΕΠ Πελοποννήσου 2014-2020, αναβαθμίζοντας περαιτέρω τις υπηρεσίες τους και εντατικοποιώντας τις δράσεις τους.
Αναλυτικά, τα Κέντρα Πρόληψης της Πελοποννήσου στελεχώθηκαν ως εξής:
- το Κέντρο Πρόληψης Κορινθίας με 1 Ψυχολόγο
- το Κέντρο Πρόληψης Αρκαδίας με 1 Κοινωνιολόγο και 1 Κοινωνικό Λειτουργό
- το Κέντρο Πρόληψης Λακωνίας με 1 Κοινωνιολόγο
- το Κέντρο Πρόληψης Μεσσηνίας με 1 Κοινωνικό Λειτουργό
- το Κέντρο Πρόληψης Αργολίδας με 1 Κοινωνιολόγο
Με την ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό, τα Κέντρα Πρόληψης στοχεύουν στην αύξηση και τη διεύρυνση των παρεμβάσεων πρόληψης στη σχολική κοινότητα, στην οικογένεια, στην ευρύτερη κοινότητα καθώς και στην υποστήριξη των εκπαιδευτικών στα σχολεία.
Οι δράσεις εστιάζουν στην πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών (νόμιμων και παράνομων) και εξαρτητικών συμπεριφορών (διαδίκτυο, τυχερά παίγνια), αλλά και σε ευρύτερα θέματα ψυχοκοινωνικής υγείας, όπως επιθετικότητα στα σχολεία, σχολικός εκφοβισμός και υποστήριξη σε μεταβατικές αναπτυξιακές φάσεις παιδιών και των εφήβων.
Στον πληθυσμό στόχο που θα λαμβάνουν τις υπηρεσίες του Κέντρου Πρόληψης περιλαμβάνεται και η φοιτητική κοινότητα μέσω της υποστήριξης του Συμβουλευτικού Σταθμού Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, αλλά και με παρεμβάσεις για τη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων, την επίλυση συγκρούσεων, την αντιμετώπιση κρίσεων, την προσωπική ανάπτυξη, και τη διαχείριση συναισθηματικών εσωτερικών συγκρούσεων.
Το πρόβλημα της εξάρτησης στη Κορινθία
Ο επιπολασμός της εμφάνισης του προβλήματος της εξάρτησης, στο γενικό πληθυσμό της χώρας, αντιστοιχεί στο 0,2%-0,4% του συνόλου. Η Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας αριθμεί περίπου 150.000 κατοίκους. Βάσει του επιπολασμού αυτού, εκτιμάται ότι ο αριθμός των ατόμων που είναι πιθανό να αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης από ουσίες ή άλλου εθισμού να κυμαίνεται περίπου στα 300-600 άτομα.
Επιπρόσθετα, ήδη το 2021 έχουν καταγραφεί στην περιοχή της Κορινθίας 209 υποθέσεις παραβάσεων του ν. 4139/13 «Περί Εξαρτησιογόνων Ουσιών» (10 εξ αυτών αφορούσαν ανήλικους), και 303 παραβατικοί δράστες (11 εξ αυτών αφορούσαν ανήλικους) αντίστοιχα.
Σήμερα, ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι 79 άτομα, προερχόμενα από την Κόρινθο, εξυπηρετούνται σε Μονάδες Θεραπείας της Εξάρτησης (υποκατάστασης) του ΟΚΑΝΑ στην Αθήνα, ενώ συνολικά 107 άτομα, προερχόμενα από την ευρύτερη περιοχή της Κορινθίας, λαμβάνουν υπηρεσίες σε Μονάδες Θεραπείας της Εξάρτησης (υποκατάστασης) του ΟΚΑΝΑ στην Αττική. Η μετακίνηση όλων αυτών των ωφελούμενων – πολιτών της Κορινθίας προς τις Μονάδες του ΟΚΑΝΑ, αποτελεί μία σημαντική οικονομική επιβάρυνση για αυτούς, παράλληλα με το πρόβλημα της εξάρτησή τους. Το γεγονός αυτό λειτουργεί ανασταλτικά στην ένταξη τους σε θεραπευτικό πρόγραμμα ή τη συνέχεια της θεραπείας τους.
Με αυτό τον τρόπο αναδεικνύεται ένα σοβαρό θέμα, αυτό της πρόσβασης των εξαρτημένων ατόμων σε θεραπεία για την αντιμετώπιση του προβλήματός τους. Ο ΟΚΑΝΑ στοχεύει στην κάλυψη αυτής της ανάγκης διασφαλίζοντας το δικαίωμα στη θεραπεία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου δικτύου υπηρεσιών και δομών του Οργανισμού στην Κορινθία καλύπτοντας όλο το φάσμα των αναγκών από την πρόληψη, τη μείωση της βλάβης, τη θεραπεία και την κοινωνική επανένταξη στην αντιμετώπιση του φαινομένου της εξάρτησης και του εθισμού.
