«Εικόνα σου είμαι, κοινωνία»
Ορισμένες σκέψεις με αφορμή περιστατικά νεανικής βίας και παραβατικότητας που καταγράφηκαν το τελευταίο διάστημα
Ποινική δίωξη για κακούργημα ασκήθηκε σε τέσσερις 17χρονους στη Θεσσαλονίκη, που φέρεται να εκβίαζαν συνομήλικό τους να τους δώσει χρήματα, με τόκο, μετά από συναλλαγή που είχαν και αφορούσε σε ναρκωτικά…
Στη σύλληψη 4 ανηλίκων, ηλικίας 11-15 ετών, προχώρησε την περασμένη βδομάδα η Ελληνική Αστυνομία, για ληστεία με οπαδικά κίνητρα στον Κολωνό και σε βάρος τους σχηματίστηκε δικογραφία για ληστεία κατά συναυτουργία, σωματική βλάβη και παράβαση της νομοθεσίας περί αθλητισμού από δράστες μέλη εγκληματικής οργάνωσης…
***
Επίθεση από άγνωστα άτομα, πιθανόν ανηλίκους, δέχθηκε την περασμένη βδομάδα ένας 13χρονος στο Μαρούσι, κοντά στον σταθμό του ηλεκτρικού «Ειρήνη», όπου τον προσέγγισαν ενώ ήταν μαζί με φίλους του και επιχείρησαν να τον ληστέψουν. Το παιδί αντέδρασε και τότε ένας από τους δράστες του επιτέθηκε με σιδερογροθιά. Ο 13χρονος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, ενώ για το περιστατικό κάνει έρευνα η ΕΛ.ΑΣ…
***
Από τους 87 συλληφθέντες στη Νέα Ιωνία πριν δυο Σαββατοκύριακα, που βαρύνονται με διάφορες κατηγορίες για παράβαση του νόμου περί αθλητικής βίας, προμήθεια και κατοχή ναρκωτικών ουσιών προς ιδία χρήση, κατοχή κροτίδων – φωτοβολίδων κ.ά. με αφορμή αθλητική εκδήλωση και παράνομη οπλοφορία, οι 62 είναι ανήλικοι…
***
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης καταδίκασε έναν 23χρονο, με ποινή φυλάκισης 19 μήνες, με 3ετή αναστολή, καθώς διακίνησε προσωπικές φωτογραφίες και βίντεο 22χρονης, έχοντας αποκτήσει προηγουμένως πρόσβαση στον προσωπικό της λογαριασμό σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, μέσω φίλων του, που τον είχαν «χακάρει». Το γεγονός είχε λάβει χώρα το 2018, όταν οι δυο νέοι ήταν 17 και 18 χρονών αντίστοιχα…
Φαινόμενα γνωστά και εντοπισμένα
Οι παραπάνω είναι μερικές μόνο από τις ειδήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες δέκα μέρες και αφορούν περιστατικά νεανικής παραβατικότητας και βίας, ενώ κάθε βδομάδα το τελευταίο διάστημα οι σχετικές ειδήσεις έχουν γίνει καθεστώς. Τα στοιχεία της αστυνομίας που δόθηκαν στη δημοσιότητα και συνοδεύτηκαν από σχετικές αναλύσεις πρόσφατα, δείχνουν μεγάλη αύξηση των περιστατικών νεανικής παραβατικότητας και εγκληματικότητας στο πρώτο 8μηνο του τρέχοντος έτους, με πιο συχνές και αυξημένες κατά 46% τις κλοπές και να ακολουθούν οι ληστείες με αύξηση κατά 34%, η επικίνδυνη σωματική βλάβη με αύξηση κατά 33% κ.ά.
Ειδικοί θεραπευτές και ψυχολόγοι μιλώντας στα μέσα ενημέρωσης για το θέμα εντοπίζουν τον εγκλεισμό της περιόδου της πανδημίας ως καθοριστικό παράγοντα που επέδρασε στην ψυχολογία παιδιών και εφήβων για να εμφανίζεται τέτοια αύξηση στη νεανική παραβατικότητα σήμερα. Παράλληλα, εντοπίζουν τον ρόλο και την αλληλεπίδραση που έχει στο θέμα το διαδίκτυο και κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ αχνότερα μιλούν για αλλαγή των συνθηκών ζωής που επιδρά στις οικογένειες ή για την απαξίωση του σχολείου και του ρόλου του από ένα μεγάλο ποσοστό των εφήβων.
Τα στοιχεία που δόθηκαν επίσης στη δημοσιότητα αυτήν τη βδομάδα με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Ψυχικής Υγείας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τους εφήβους, αφού σημειώνουν μεταξύ άλλων: Το 2022 τρία στα δέκα 15χρονα κορίτσια (29,4%) και ένα στα επτά 15χρονα αγόρια (14%) δηλώνουν ότι νιώθουν μοναξιά. Περισσότεροι από ένας στους τρεις 15χρονους μαθητές (34,1%) αναφέρουν ότι έχουν σκεφτεί, έστω και μία φορά, να βλάψουν τον εαυτό τους, ενώ ένας στους επτά (13,7%) απαντούν ότι έχουν κάνει τουλάχιστον μία απόπειρα αυτοκτονίας. Περισσότεροι από ένας στους 3 εφήβους (36%) απαντούν ότι η πανδημία του COVID-19 είχε αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική τους υγεία…
Χαρακτηριστική απραξία πρόληψης και προστασίας
Κι ενώ τα θέματα αυτά δεν είναι καινούργια, αλλά έχουν επανειλημμένα καταγγελθεί και συζητηθεί τα τελευταία χρόνια, η πρόληψη και τα μέτρα από την πλευρά της πολιτείας είναι ανύπαρκτα.
Δεν θα κουραστούμε να θυμίζουμε από τις σελίδες της εφημερίδας μας ότι για τις απώλειες και τις συνέπειες του παρατεταμένου κλεισίματος των σχολείων την περίοδο της πανδημίας δεν έγινε ούτε μία μελέτη από το υπουργείο Παιδείας και άλλα συναρμόδια υπουργεία, όταν σε παγκόσμιο επίπεδο επιστημονικοί φορείς αποτιμούσαν την κατάσταση και προειδοποιούσαν για τους κινδύνους. Εδώ, ούτε μία μελέτη και φυσικά κανένα μέτρο. Ούτε καν ένας ψυχολόγος για κάθε σχολείο δεν υπάρχει!
Με πομπώδεις όρους παρουσίασε και ψήφισε τον περασμένο χειμώνα το υπουργείο Παιδείας ένα νομοσχέδιο για τον σχολικό εκφοβισμό και την ενδοσχολική βία, με στόχο υποτίθεται να ενθαρρύνει τους νέους να μιλήσουν για το θέμα, χωρίς καν να προβλέπει την πρόσληψη επιπλέον ειδικών (ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών κ.λπ.) στα σχολεία. Το μόνο που έκανε, ήταν να ορίσει τη λειτουργία μιας σχετικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας για καταγγελίες… που και αυτή μάλιστα ακόμα δεν έχει λειτουργήσει.
Πριν έξι χρόνια είχε συγκλονιστεί το πανελλήνιο από τον χαμό του 11χρονου Μάριου από αδέσποτη σφαίρα στην αυλή του σχολείου του στο Μενίδι και είχε γίνει λόγος για δέσμη μέτρων ενάντια στο σύνθετο φαινόμενο της εγκληματικότητας στην περιοχή… Εξι χρόνια μετά, κανένα εμφανές μέτρο δεν έχουν δει οι κάτοικοι της περιοχής.
Για ένα κράτος που θα έχει στον νου του τα παιδιά και τις ανάγκες τους
Από την πλευρά μας έχουμε επανειλημμένα επισημάνει ότι η πανδημία και ο εγκλεισμός έχουν δημιουργήσει ένα εσωστρεφές ψυχικό επιθετικό δυναμικό, αδυναμία και δυσκολία επικοινωνίας, η οποία επιτάθηκε από την ενασχόληση με τα smartphones, τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης κ.λπ. Παράλληλα, υπάρχουν εντάσεις, άγχη και αγωνίες μέσα στα λαϊκά σπίτια, που δημιουργούν όρους επιθετικότητας στα παιδιά είτε ως μίμηση είτε ως διέξοδο. Ενώ το ίδιο το περιεχόμενο της αστικής ιδεολογικής παρέμβασης και στα πλαίσια του διαδικτύου ευνοεί την αναπαραγωγή της σαπίλας, της βίας, της εμπορευματοποίησης του ανθρώπου, του γυναικείου σώματος κ.τ.λ.
Στο έδαφος της ταξικής βίας, που αντικειμενικά υπάρχει σε όλες τις εκφάνσεις της καπιταλιστικής κοινωνίας, γεννιέται και η αντισχολική κουλτούρα, δηλαδή παιδιά που αναλαμβάνουν να ταράξουν την ηρεμία της σχολικής ζωής, διαχωρίζοντας τη θέση τους από τους κοινωνικά και σχολικά συμμορφωμένους συμμαθητές τους κι έπειτα όλο αυτό μεταφέρεται και εκτός σχολείου.
Στην κοινωνία που με κάθε τρόπο σε εμποτίζει με το «κοίτα την πάρτη σου», αξίες όπως οι «καλοί βαθμοί», «τα πολλά πτυχία» ή «οι καλές αθλητικές επιδόσεις» αποξενώνονται από το περιεχόμενό τους και μετατρέπονται σε σκοπούς. Το γεγονός πως «αξία έχει το ωραίο ταξίδι…», δηλαδή η μόρφωση και η υγιής κοινωνικοποίηση που αναβαθμίζει την προσωπικότητα, θεωρείται στον σύγχρονο κόσμο το λιγότερο σαν ανευθυνότητα, αφού αντιμετωπίζεται σαν να σε παρεκκλίνει από τον δρόμο της «επιτυχίας». Και «επιτυχία» θεωρείται πάντα η ανέλιξη στη θέση του εκμεταλλευτή ή δίπλα στους εκμεταλλευτές. Σε αντίθετη περίπτωση, μιλούν για «αποτυχία», με όλες τις συνέπειες στην ψυχοσύνθεση που σημαίνει ο όρος και στους κοινωνικούς ρόλους που του προετοιμάζουν, έως και το σπρώξιμο στο έγκλημα.
Απέναντι σ’ αυτές τις σάπιες «αξίες», οι σύλλογοι, τα σωματεία, τα όργανα των γονιών και φυσικά των ίδιων των μαθητών και φοιτητών – σπουδαστών έχουν να προτάξουν τις έννοιες της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης, τα συνθήματα «Ενας για όλους και όλοι για έναν», «Μαζί είμαστε πιο δυνατοί», τη στήριξη προς τους μαθητές και τις οικογένειες που αντιμετωπίζουν οποιοδήποτε πρόβλημα (οικονομικό, υγείας κ.λπ.).
Σήμερα, για να σωθούν τα παιδιά και οι νέοι, το ΚΚΕ προτείνει και παλεύει για άμεσα μέτρα προστασίας, απέναντι στην κακοποίηση, απέναντι στη φτώχεια. Για μέτρα πρόληψης στο σχολείο, στους αθλητικούς και πολιτιστικούς φορείς. Για στήριξη της οικογένειας. Για μέτρα αντιστάθμισης όλων όσα έχασαν τα παιδιά μέσα στην πανδημία, αλλά ποτέ δεν καλύφτηκαν, που αφορούν την ίδια την ψυχοσύνθεσή τους και είναι σημαντικό να παρέχονται δωρεάν, αλλά δεν δίνονται.
Ολα αυτά θα ήταν ένα πρώτο βήμα για ένα κράτος που θα αφουγκραζόταν τα μηνύματα για επικίνδυνα φαινόμενα που αυξάνονται, για ένα κράτος που θα έθετε σε πρώτη προτεραιότητα τα παιδιά και τις ανάγκες τους…
