Μητέρα θύματος στα Τέμπη: Η συγκάλυψη του εγκλήματος είναι ύβρις προς τους νεκρούς μας

Η Μαρία Καρυστιανού, πρόεδρος του Συλλόγου Θυμάτων-Πληγέντων Τεμπών, όπου η κόρη της σκοτώθηκε στο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα, καταγγέλλει την προσπάθεια συγκάλυψης του εγκλήματος.

Μιλώντας στην Εφημερίδα των Συντακτών και την Γιώτα Τέσση δηλώνει πως «το έγκλημα των Τεμπών θα είναι το Βατερλό τους» και περιγράφει όσα έχει ζήσει αυτούς τους εννιά δραματικούς μήνες.

Η κόρη της, Μάρθη, θα γινόταν 20 ετών τον Απρίλιο του 2023. Ομως στις 28 Φεβρουαρίου επέστρεφε με την αμαξοστοιχία της Hellenic Train στο σπίτι τους, στη Θεσσαλονίκη, από την Πάτρα, όπου είχε περάσει το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας με μια φίλη της. Οι δύο φοιτήτριες είναι ανάμεσα στα 57 θύματα του δυστυχήματος.

Η συνέντευξη

● Είστε πρόεδρος του Συλλόγου Θυμάτων-Πληγέντων Τεμπών. Πότε συστάθηκε ο σύλλογος και με τι σκοπό;

Ο σύλλογος ιδρύθηκε στις αρχές του καλοκαιριού, αλλά η πρώτη προσπάθεια σύστασής του έγινε τον Μάρτιο, αμέσως μετά το δυστύχημα-έγκλημα. Εκείνες τις στιγμές ήταν σαν μια αντανακλαστική κίνηση μέσα στον αβάσταχτο πόνο μου. Ηθελα να γνωρίσω και τους άλλους γονείς, ένιωθα ότι πρέπει να ενωθούμε επειδή μας περίμενε ένας αγώνας μακρύς, δύσκολος και επίπονος απέναντι σε ένα πολύ μεγάλο και χρόνιο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας: τη διαφθορά. Εξαιτίας της διαφθοράς και ενός συγκεκριμένου οικονομικού εγκλήματος χάσαμε τα παιδιά μας. Αυτό δεν μπορεί ο καθένας μας να το αντιμετωπίσει μεμονωμένα, χρειάζεται η δύναμη των πολλών.

Παράλληλα, είμαστε 57 οικογένειες θυμάτων και πρέπει να στηρίξουμε ο ένας τον άλλον. Με τον καιρό δεν ξέρει κανείς σε τι κατάσταση θα βρίσκεται ο καθένας μας, ατομικά. Ομως ο αγώνας για δικαίωση θα συνεχίζεται μέσω του συλλόγου, και αυτός είναι ο σκοπός του.

● Η ανακριτική διαδικασία για τη διερεύνηση του δυστυχήματος είναι σε εξέλιξη. Τι γνωρίζετε γι’ αυτήν;

Εχω πάει στις ανακριτικές αρχές στη Λάρισα δύο φορές μόνη μου, δεν με κάλεσε κανένας. Εδώ ο ανακριτής δεν έχει καλέσει ούτε τους αυτόπτες μάρτυρες, τους τραυματίες εκείνης της νύχτας, με τους οποίους είμαστε σε επικοινωνία. Είναι δυνατόν να μην κατέθεσαν αμέσως οι αυτόπτες μάρτυρες; Τι λεπτομέρειες θα θυμούνται ύστερα από έναν χρόνο;

Η πρώτη φορά που πήγα στον ανακριτή ήταν πολύ κοντά στο δυστύχημα-έγκλημα. Τον παρακάλεσα να δει λίγο πιο ανθρώπινα την υπόθεσή μας. Ξέρετε, τα θύματα χαρακτηρίζονταν ως αριθμοί, είχε το καθένα ένα νούμερο, και ήθελα να καταλάβει ότι πίσω από το δικό μου νούμερο ήταν ένας πολύ νέος άνθρωπος. Η κόρη μου θα έκλεινε τα 20 την 1η Απριλίου φέτος.

Επειτα από κάποιους μήνες ξαναπήγα στον ανακριτή για να εκφράσω την αγανάκτησή μου προς το πρόσωπό του, για να διαμαρτυρηθώ. Ημουν εξοργισμένη, φώναζα «τι είναι αυτά που κάνετε; Γιατί προσπαθείτε να συγκαλύψετε;». Δεν είναι δυνατόν να επιτρέπουν να μπαζώνεται ο χώρος την τρίτη μέρα μετά το δυστύχημα και ενώ υπήρχε ένας άνθρωπος που δεν είχε βρεθεί τίποτα από εκείνον! Πόσα στοιχεία χάθηκαν με αυτόν τον τρόπο; Αντί να στείλουν ειδικούς τεχνικούς συμβούλους να συμβάλουν στη διερεύνηση της υπόθεσης, έστειλαν μπάζα για να τη συγκαλύψουν;

● Ποια ήταν η αντίδραση των αρχών στις καταγγελίες σας;

Ο εισαγγελέας που χειριζόταν τότε τη δικογραφία μού απαντούσε: «Εμένα μου είπαν ότι τελείωσαν οι εργασίες». Τον ρωτούσα αν έχει πάει στον χώρο, τι πάει να πει ότι τελείωσαν οι εργασίες από τη στιγμή που δεν έχει τελειώσει η έρευνα, ότι ένας άνθρωπος αγνοούνταν ακόμη… Ζητούσα να δω το έγγραφο που έλεγε ότι ολοκληρώθηκαν οι έρευνες. Δεν μου έδειξε κάποιο έγγραφο, μόνο μου είπε ότι η ενημέρωσή του έγινε τηλεφωνικά. Αυτά που σας λέω έβγαιναν από το στόμα ενός εισαγγελέα.

● Η πολιτεία σάς στήριξε με κάποιον τρόπο;

Ελεγαν από τηλεοράσεως ότι, αν θέλουμε βοήθεια, μπορούσαμε να καλέσουμε σε έναν τηλεφωνικό αριθμό. Ποτέ δεν κάλεσα σε αυτόν τον αριθμό. Θυμάμαι, όμως, όταν είχα πάει στη Λάρισα και ήθελα να δω αυτό που θα μου έδιναν αντί για το παιδί μου, αυτή τη μαύρη σακούλα. Εκεί ήταν κάποιοι ψυχολόγοι, οι οποίοι ήταν διορισμένοι από το κράτος προφανώς, και επέμεναν ότι δεν έπρεπε να δω τίποτα επειδή δεν θα μου έκανε καθόλου καλό.

Ηταν πολύ άσχημο για μένα αυτό που μου έλεγαν. Δεν μπορούσα να δεχτώ ότι μου λέει κάποιος να μη δω το παιδί μου. Με ζόρισε πάρα πολύ να μου λένε «μην μπείτε, θα σας κάνει κακό». Τι θα μου κάνει κακό; Αυτά που έζησε το παιδί μου εγώ θα φοβηθώ να τα δω; Δεν θεωρώ ότι το κράτος βοήθησε κανέναν μας στο ψυχολογικό κομμάτι και δεν πιστεύω ότι, ειδικά τις πρώτες μέρες, μπορούσε κάποιος ψυχολόγος να προσφέρει βοήθεια. Πώς να βοηθήσεις έναν άνθρωπο όταν δεν μπορεί καν να εκφράσει με λέξεις αυτό που νιώθει, αυτό που του έχει συμβεί; Οι λέξεις είναι πολύ φτωχές για μας.

● Η Δικαιοσύνη προχώρησε στην απόδοση ευθυνών ασκώντας διώξεις στους σταθμάρχες βάρδιας και τους προϊσταμένους τους.

Είναι δυνατόν οι ευθύνες να περιορίζονται μόνο στον σταθμάρχη Λάρισας εκείνης της νύχτας, στους συναδέλφους του και τους προϊσταμένους τους; Γίνεται ένα τέτοιο έγκλημα, σκοτώνονται τόσοι άνθρωποι, πόσοι άλλοι τραυματίζονται σοβαρά, ενδέχεται ακόμα και να καταλήξουν έπειτα από καιρό ή να μείνουν με μόνιμες αναπηρίες, και δεν πηγαίνει Αυτόφωρο ο εκπρόσωπος της εταιρείας που κινούσε τα τρένα, έκοβε τα εισιτήρια και έπαιρνε τα λεφτά; Το έχετε δει πουθενά αυτό; Οχι μόνο δεν πήγαν Αυτόφωρο, αλλά εννιά μήνες μετά δεν έχουν κληθεί να δώσουν εξηγήσεις.

Αυτή τη συγκάλυψη εμείς δεν τη δεχόμαστε και κάποια στιγμή θα κληθούν όλοι οι αρμόδιοι που υποτίθεται ότι διερευνούν αυτή την υπόθεση να δώσουν εξηγήσεις. Εμείς δεν ξεχνάμε τίποτα. Με κόκκινο στυλό γράφουμε ένα ένα τα ονόματα όσων εγκλημάτησαν και όσων, στη συνέχεια, προσπαθούν να τους συγκαλύψουν. Γιατί είναι ακόμη χειρότερο η συγκάλυψη ενός εγκλήματος τέτοιου μεγέθους, τόσο απάνθρωπος, είσαι διπλά ένοχος. Και όλοι αυτοί θα λογοδοτήσουν στα ευρωπαϊκά δικαστήρια.

● Εχετε προσφύγει στον Αρειο Πάγο;

Οι διαμαρτυρίες μας και τα παράπονά μας έχουν φτάσει στον Αρειο Πάγο. Αντιπροσωπεία του συλλόγου επισκέφθηκε την εισαγγελέα του ανώτατου δικαστηρίου, αλλά γύρισαν εξοργισμένοι επειδή προσπαθούσε να υποβαθμίσει το γεγονός ότι ο χώρος μπαζώθηκε ύστερα από τρεις μέρες. Ξέρετε τι μας απάντησε η εισαγγελέας όταν της προσκομίστηκαν φωτογραφίες από το μπάζωμα; «Αυτά είναι συναισθηματισμοί, σας συνέβη κάτι πολύ τραγικό και είναι κρίμα, αλλά πρέπει να προχωρήσετε μπροστά». Πώς θα προχωρήσουμε μπροστά αν δεν γίνει έστω το ελάχιστο; Αν δεν πληρώσουν όσοι φταίνε για το έγκλημα;

Εμένα δεν με ενδιαφέρει που πονάω καθόλου. Εμένα με ενδιαφέρει που η κόρη μου είχε τόσα πολλά όνειρα και της έλεγα «βρε κοριτσάκι μου, όλα μαζί δεν μπορείς να τα κάνεις, ξεκίνα σιγά σιγά, πιο σταθερά βήματα, όλα θα τα προλάβεις, όλα θα τα κάνεις, μη βιάζεσαι». Και τι μου λέει η εισαγγελέας; Να προχωρήσω μπροστά; Αυτή είναι η θέση της; Δεν τη θέλω φίλη μου να με παρηγορεί, αλλά να κάνει τη δουλειά της. Και όποιον δεν κάνει τη δουλειά του θα τον βάλουμε φυλακή. Αυτή είναι η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα; Θα προσφύγουμε όπου χρειαστεί. Γι’ αυτό συγκεντρωθήκαμε στη Βουλή, για να στείλουμε μήνυμα ότι αυτό δεν θα περάσει.

● Την περασμένη Τρίτη η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία άσκησε κακουργηματικές διώξεις εναντίον 23 ατόμων για πλημμελή εκτέλεση της σύμβασης του σιδηρόδρομου, με τα αδικήματα να αφορούν απάτη, απιστία, ψευδείς βεβαιώσεις με σκοπό τον παράνομο προσπορισμό οφέλους και ηθική αυτουργία.

Μπορείτε να φανταστείτε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να έχει κάνει έρευνα, να έχει λάβει απολογίες και να ασκεί διώξεις για κακουργήματα για οικονομικά αδικήματα, και εδώ που διερευνούμε πώς χάθηκαν τόσες ανθρώπινες ζωές, ακόμα να ασχολούμαστε με πλημμελήματα; Και το μόνο κακούργημα που έχουν κάποιοι είναι για την παρακώλυση της συγκοινωνίας; Καταλαβαίνετε πόσο αντιφατικό είναι ένα κατηγορητήριο που από τη μια αποδίδει ανθρωποκτονία από αμέλεια και από την άλλη παρακώλυση συγκοινωνίας με δόλο; Πώς θα σταθεί αυτό στο δικαστήριο; Οι ίδιοι κατηγορούμενοι για το ίδιο αδίκημα έχουν και αμέλεια και δόλο;

Εμείς θα κάνουμε επανάσταση, εκτός κι αν μας σκοτώσουν και τους 57. Το πιο δύσκολο για μας ήταν να βρούμε το κουράγιο να ξεκινήσουμε τον αγώνα μας για την ελάχιστη δικαίωση των νεκρών μας. Ξεκινήσαμε όμως και δεν μας σταματάει τίποτα. Αυτό θα είναι το Βατερλό τους. Δικαίωση για τους ανθρώπους μας δεν μπορούμε να έχουμε. Το ελάχιστο που μπορούμε να έχουμε είναι η πραγματική τιμωρία των ενόχων. Αυτό το ελάχιστο θα το πάρουμε. Αλλά αυτό το ελάχιστο είναι ντροπή στην Ελλάδα να καθόμαστε να το διεκδικούμε. Επρεπε να μας δοθεί ούτως ή άλλως, ως αυτονόητο.

Δείτε την ύβρι απέναντι στους νεκρούς και τις οικογένειές τους. Οι ένοχοι έχουν ονοματεπώνυμο και βολτάρουν εκτός φυλακής. Εκτός από το μέγιστο κακό, έχουμε και τη μέγιστη ύβρι. Εμείς όμως είμαστε αποφασισμένοι κανένα άλλο παιδί και καμία άλλη μάνα να μην το ζήσουν αυτό. Και θα αγωνιστούμε μέχρι τέλους. Και θέλουμε την κοινωνία μαζί μας γιατί αυτό είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα. Το τρένο λειτουργούσε χωρίς ασφάλεια για χρόνια, όχι μόνο στο καταραμένο δρομολόγιο της 28ης Φεβρουαρίου. Οσοι τόσα χρόνια έμπαιναν μέσα δεν σκοτώθηκαν από τύχη.

«Ηταν ούτε 20 χρονώ…»: Η συγκλονιστική ομιλία της μπροστά στη Βουλή

28 Φεβρουαρίου σκότωσαν το παιδί μου. 9 Μαρτίου κήδευσα ό,τι απέμεινε από εκείνη. Λίγα καμένα οστά… Ηταν ούτε 20 χρονώ… Κανείς γονιός ποτέ, καμία μάνα να μη ζήσει το κακό αυτό. Το άσβεστο.

Εννιά μήνες μετά, η Hellenic Train δεν έχει καν κληθεί σε απολογία.

Εννιά μήνες μετά, μαζευόμαστε εδώ, στη Βουλή, στο κέντρο της χώρας, εμείς, που είμαστε η φωνή όλων όσοι δεν είναι πια εδώ, και εσείς, συμπαραστάτες και δυνητικά θύματα μιας κακής πολιτικής, για να διαμαρτυρηθούμε με όλη τη δύναμη της ψυχής μας για την ύβρι απέναντι στους νεκρούς, απέναντι στην κοινωνία.

Ο πρώην υπουργός Μεταφορών κατάφερε να μετατρέψει το πιο ασφαλές μέσο μαζικής μετακίνησης σε μια κινητή κόλαση, μια ρώσικη ρουλέτα. Παραμένει ελεύθερος πολίτης. Παραμένει σε μία από τις ύψιστες θέσεις ευθύνης και εκπροσώπησης των Ελλήνων. Παραμένει βουλευτής. Αιμορραγώντας παρακολουθήσαμε την υποκριτική παραίτησή του και την πανηγυρική επανεκλογή του. 157 βουλευτές οι οποίοι απίστευτα εύκολα βούτηξαν τα χέρια τους στο αίμα προκειμένου να στηρίξουν τον ομοϊδεάτη συνάδελφό τους. Τον φυγάδευσαν στην κρυψώνα της ασυλίας. Εύκολο να φωνάζει κανείς για την αθωότητά του από εκεί… Τέτοια συναδελφική αλληλεγγύη. Πάνω από τους νόμους. Πάνω από την ηθική. Πάνω από την τιμή των νεκρών παιδιών μας. Πάνω από την τιμή των αγαπημένων ψυχών μας. Πλησιάζει να μας πείσει πως από εδώ και στο εξής τα ιδανικά στις ζωές μας είναι η συγκάλυψη, το ξέπλυμα, η ντροπή.

Στη χώρα μας ο διορισμός των ανώτατων δικαστικών λειτουργών συνεχίζει να πραγματοποιείται αποκλειστικά από την κυβέρνηση, σε πλήρη αντίθεση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Απειρα ατιμώρητα σκάνδαλα σε όλα τα επίπεδα. Οι ανώτατοι λειτουργοί της Δικαιοσύνης στην εξυπηρέτηση της εξουσίας. Γνωστό το έργο. Το ζούμε καθημερινά. Το αγαθό της δικαίωσης παραδομένο σε μια ευτελισμένη Δικαιοσύνη.

Στο έγκλημα των Τεμπών επιχειρείται το ίδιο, με την ίδια αλαζονεία. Εννιά μήνες μετά, μέλη των ανθρώπων μας παραμένουν αθρήνητα και άταφα. Βιαστικά πετάχτηκαν χωρίς να γνωρίζουμε γιατί. Βιαστικά καλύφθηκαν χωρίς να γνωρίζουμε γιατί. Και τα μαύρα βαγόνια εκτεθειμένα σε όλες τις καιρικές συνθήκες. Ενώ η ανακριτική διαδικασία τρέχει ακόμα… Εννιά μήνες μετά και κάθε στιγμή για εννιά μήνες μάς καταδικάζουν στην απαγόρευση της αλήθειας, στην παρεμπόδιση της έρευνας και στην υποτίμηση των νεκρών μας.

Εμείς όμως μετατρέψαμε τον πόνο σε δύναμη, τη θλίψη σε δράση, την ανείπωτη απώλεια σε πίστη για δικαίωση. Οσοι έφυγαν από κοντά μας βρίσκονται μέσα μας και μας καθοδηγούν για να δοθεί τιμωρία στο έγκλημα, για να καταργηθεί η υπουργική και βουλευτική ασυλία που καταπατά τη θεμελιώδη αρχή του Συντάγματος «όλοι ίσοι απέναντι στον νόμο», για ν’ αρχίσουμε να αναπνέουμε σε ένα κράτος δικαίου.

Προσωπικά έχω πάρει δύο όρκους στη ζωή μου: τον όρκο του Ιπποκράτη, να πράττω μόνο το καλό, και τον όρκο που έδωσα στην ψυχή της κόρης μου για δικαίωση. Τα υπηρετώ και θα τα υπηρετώ με όλη μου τη δύναμη. Θα τα υπερασπιστώ, αν χρειαστεί, με την ίδια μου τη ζωή. Το ίδιο όλοι μας.