Α. Γ. Καλλής: Νεμέα «Η κοιλάδα του θρήνου»
Γιατί η Νεμέα δεν αρκείται μονάχα στα μεγάλα λόγια…
Κάτω τα χέρια απ’ τους Αγρότες
Στα 1815, ο Γάλλος περιηγητής Πουκεβίλ αναφέρει πως οι Οθωμανοί μεγιστάνες ήρθαν να γεμίσουν τα πουγκιά τους πέντε φορές κατά τη διάρκεια του έτους (αποτέλεσμα υψηλότατης φορολογίας) αφήνοντας τους αμπελουργούς του Αγίου Γεωργίου (μεσαιωνική ονομασία της Νεμέας) να προβληματίζονται αν άξιζε τον κόπο να συνεχίσουν.
Πέρασαν 209 ολόκληρα χρόνια και σήμερα με ελληνική διοίκηση και κάτω από εξ ίσου τραγικές συνθήκες, οι αμπελουργοί μας προβληματίζονται και πάλι αν αξίζει τον κόπο να συνεχίσουν.
Σε μια εποχή που αυθαίρετα ανατρέπονται οι αξίες και τα οράματα, σε μια εποχή που όλα καταρρέουν και αμφισβητούνται, καταδυόμεθα στης ψυχής τα έγκατα, στην ιστορία, στο «απαραβίαστο» μιας κυτταρικής μνήμης που ορίζει το παρόν και το μέλλον της ύπαρξής μας για να ανακτήσουμε τις χαμένες δυνάμεις μας.
Οι αγώνες των Νεμεατών αγροτών έχουν αφετηρία το 1937, όταν μια φωτισμένη ομάδα 70 αγροτών της Νεμέας, με μπροστάρηδες τους Α. Λεκοσιώτη, Α. Καΐτσα, Ν. Ευσταθίου, Χ. Πέππα, υποθήκευσαν τα σπίτια και ότι είχαν και δεν είχαν για να δανειστούν το αρχικό κεφάλαιο από την Αγροτική τράπεζα και να υλοποιήσουν ένα όραμα, τον Αγροτικό Οινοποιητικό Συνεταιρισμό Νεμέας που ήταν και είναι μια τομή στην ιστορία του τόπου μας, αλλάζοντας το μέλλον και την προοπτική όλων μας.
Αυτό το όραμα μιας άλλης γενιάς που ήθελε να ‘ναι ελεύθερη, ανεξάρτητη και αυτοδύναμη, είναι που ακόμη κινητοποιεί τον Αγροτικό κόσμο της Νεμέας όπου οι αριθμοί ευημερούν και οι άνθρωποι δυστυχούν, ως αποτέλεσμα μιας πολιτικής ηγεσίας (σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο), που υπηρετεί μια οικονομική elite η οποία διαρκώς συσσωρεύει πλούτο μέσω της υπεραξίας της εργασίας των πολιτών ανεξάρτητα σε ποιόν κλάδο εργασιακό δραστηριοποιούνται.
Στην αρχή, το σύστημα ακολούθησε την γνωστή μέθοδο του «διαίρει και βασίλευε» χωρίζοντας την Ευρώπη σε Βορρά και Νότο. Έτσι χάθηκε χρόνος ώστε να υπάρχει από πολύ νωρίς ένα ισχυρό κίνημα πολιτών που να ελέγχει αυτούς που αποφάσιζαν κεκλεισμένων των θυρών, χωρίς να υπολογίζουν εκείνους που παρήγαγαν τον πλούτο που κινούσε τα νήματα της οικονομίας. Τότε κάποιοι από τον Βορρά παρασυρόμενοι, θεώρησαν τον εαυτό τους ανώτερο και θιγμένο σε σχέση με το «χαλαρό» και «δυσλειτουργικό» Νότο, μέχρι που η νέα ΚΑΠ (κοινή Αγροτική Πολιτική) 2023 – 2027 με πρόσχημα την κλιματική κρίση, φανέρωσε τα πραγματικά σχέδια της εξόντωσης του πρωτογενούς τομέα (μείωση αγροτικής οικονομίας) όπως και τη μη διασφάλιση της αξιοπρεπούς διαβίωσης των αγροτών της Ε.Ε. Γιατί όπως αναφέρεται η όποια στήριξη, εξαρτάται από την εφαρμογή ενισχυμένων βασικών προτύπων καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής κατάστασης (ΚΑΠΚ) από τους γεωργούς. Αυτή η πράσινη όμως ΚΑΠ έχει να ανταγωνιστεί άλλες οικονομίες έξω από την Ε.Ε. που δεν εφαρμόζουν αντίστοιχη πολιτική, με αποτέλεσμα τα προϊόντα τους να είναι περισσότερο ανταγωνιστικά σε μια Ευρώπη που διαρκώς φτωχοποιείται και ο καταναλωτής στοχεύει στο φτηνό προϊόν παρά στο ποιοτικό, όπως συμβαίνει πάντα σε περιόδους οικονομικής κρίσης (βλ. ελληνοποιήσεις προϊόντων με πρώτη ύλη από χώρες που δεν τηρούν τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Η βάση της νέας ΚΑΠ προϋποθέτει κατ’ ουσίαν μια ευημερούσα κοινωνία και οικονομία όπου άπαντες στην Διεθνή Κοινότητα θα ασπάζονται τα αυτονόητα, λειτουργώντας με τους ίδιους κανόνες και προϋποθέσεις, πράγμα όμως που δεν ισχύει. Εκτός αυτού, όταν αυτή η μετάβαση μετακυλύετε στους ήδη επιβαρημένους ώμους της αγροτικής τάξης, τότε αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από τον ορισμό της αδικίας, γιατί όσα συμβαίνουν στην άλλοτε ευημερούσα Ευρώπη δεν είναι αποτέλεσμα των λάθος ενεργειών των παραγωγικών τάξεων, αλλά των λάθος πολιτικών επιλογών της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που σέρνεται πίσω από τις συγκρούσεις των άλλοτε κραταιών δυνάμεων της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής. Λάθη που πριμοδοτούν ακροδεξιές πολιτικές υποσκάπτοντας την ήδη καταρρακωμένη δημοκρατία που έχει μετασχηματιστεί σε ολιγαρχία.
Σ’ αυτή την Ευρώπη, λείπουν οι ηγέτες, οι ισχυρές προσωπικότητες και κυρίως το όραμα για έναν καλύτερο κόσμο όπου θα κυριαρχεί η Δημοκρατία, η Δικαιοσύνη και η καθολική ευημερία των λαών που τώρα είναι έρμαια των συμφερόντων μιας οικονομικής νομενκλατούρας χρηματιστών και τραπεζιτών, που κτίζουν βήμα – βήμα εδώ και χρόνια μια «νέο»-φεουδαρχική πραγματικότητα με κράτη μέλη που διαρκώς περιορίζουν τον κοινωνικό ρόλο του κράτους προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που σε όλη την Ευρώπη οι αγρότες ξεσηκώνονται, όπως βεβαίως και άλλες παραγωγικές ομάδες γιατί το κόστος παραγωγής, όπως και το κόστος ζωής γίνονται δυσβάσταχτα για την επιβίωση των πολιτών. Η κλιματική αλλαγή, το υψηλό κόστος καλλιέργειας, το ενεργειακό κόστος, η υπερφορολόγηση, ο αθέμιτος ανταγωνισμός από τρίτες χώρες που δεν τηρούν κανόνες και προϋποθέσεις στηριζόμενες στην εργασία χωρίς δικαιώματα, το κόστος παραγωγής, η έλλειψη εργατικών χεριών, ο αποκλεισμός από τον δανεισμό των ασθενέστερων, τα υπέρογκα συσσωρευμένα χρέη, ο ουκρανικός πόλεμος, το κλείσιμο του Σουέζ, η γενικότερη κρίση στη Μέση Ανατολή και γενικότερα η παγκόσμια αναταραχή, οδηγεί σε κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας την παγκόσμια οικονομία που συμπαρασύρει στο διάβα της κάθε τι που έως τα χθες ήταν δομημένο, υγιές και αυτονόητο, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο, που ως αποτέλεσμα έχει οι πλούσιοι να γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι.
Η μείωση της αγροτικής παραγωγής και οικονομίας (βλ. Νταβός), όχι πλέον σαν ένα θεωρητικό σχέδιο επί χάρτου, αλλά ως ένα ξεκάθαρο πλάνο που υλοποιείται κατ’ εντολή μιας πολιτικής ευρωπαϊκής σκηνής που ορίζεται από μια οικονομική elite (ας μη ξεχνάμε ότι 62 άνθρωποι παγκοσμίως ελέγχουν το 42% του παγκόσμιου πλούτου), είναι πλέον μια πραγματικότητα καταστροφική και επιζήμια για τους πολίτες της Ευρώπης που αδυνατούν να επιβιώσουν. Όταν λοιπόν η αδικία γίνεται ο υπέρτατος νόμος μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφερόντων των ολίγων, τότε και η αντίσταση των πολλών στον παραλογισμό αυτό γίνεται το υπέρτατο καθήκον των λαών ως υποχρέωση στις νέες γενιές που ακολουθούν.
Η Νεμέα εδώ και δύο χρόνια (πέραν των συσσωρευμένων προβλημάτων της δωδεκαετούς Ελληνικής κρίσης και της διετούς πανδημίας), αντιμετωπίζει ένα οξύ οικονομικό πρόβλημα ως αποτέλεσμα των ακραίων κλιματικών συνθηκών που κατέστρεψαν κατά καιρούς και συγχρόνως την παραγωγή διαφορετικών προϊόντων που κρατούν ζωντανή την οικονομία της περιοχής μας. (Ο οινοτουρισμός που θα μπορούσε να είναι το αντίβαρο, τα τελευταία χρόνια αρχίζει να αναπτύσσεται και έχει ακόμη μπροστά του πολύ δρόμο).
Είχαμε λοιπόν:
• Καταστροφή αμπελώνων (ισχυρές βροχοπτώσεις – καύσωνας – περονόσπορος). Το 2023 η παραγωγή μειώθηκε κατά 70-80%
• Καταστροφή ελαιώνων. Η παραγωγή μειώθηκε κατά 95-97% και όσοι είχαν ελάχιστη παραγωγή αδυνατούσαν να την μαζέψουν λόγω υψηλού εργατικού κόστους (μεροκάματο 40-45 ευρώ)
• Καταστροφή της μαύρης Κορινθιακής ως θύμα επίσης των οικονομικών συγκυριών και των κλιματολογικών συνθηκών. Μια περίοδο κλεισμένη στις αποθήκες χωρίς τιμή, και μια άλλη περίοδο κατεστραμμένη λόγω των βροχοπτώσεων και του περονόσπορου να αναζητά τον δρόμο επιβίωσής της
• Καταστροφή επίσης και της Σουλτανίνας με προοπτική χυμοποίησης για τους αντίστοιχους λόγους με τα προηγούμενα εμβληματικά προϊόντα της περιοχής.
Οι επίσημοι κωφεύουν και προτείνουν ελαφρά την καρδία και χωρίς ουσιαστική στήριξη, αλλαγή καλλιέργειας που όμως απαιτεί από τους ήδη κατεστραμμένους οικονομικά αγρότες ένα κεφάλαιο προσαρμογής στα νέα δεδομένα που είναι αδύνατον να έχουν για να ανταποκριθούν σ’ αυτό.
Όταν λοιπόν για δύο σχεδόν χρόνια, τα βασικά προϊόντα που στηρίζουν την τοπική οικονομία έχουν καταστραφεί, τότε είναι προβλέψιμη η πορεία και η προοπτική της περιοχής της Νεμέας, που από κοιλάδα της ευημερίας και της προόδου κατέληξε σε κοιλάδα του θρήνου και της απόγνωσης.
Δύο χρόνια ακαρπίας, με έναν προβληματικό και δυσλειτουργικό ΕΛΓΑ, με μια ΚΑΠ εκτός πραγματικότητας, με ανεξέλεγκτες εισαγωγές ανταγωνιστικών προς τα δικά μας προϊόντων, με φανς που παρουσιάζονται διεκδικώντας όλο και περισσότερο την αγροτική γη, και εξαθλιωμένους αγρότες (σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο), με τα πλέον ακριβότερα εφόδια σε επίπεδο Ε.Ε. (λιπάσματα, φυτοπροστατευτικά, σπόροι, ζωοτροφές) όπως καταδεικνύουν τα πρώτα συγκεντρωτικά στοιχεία του 2023 που επεξεργάστηκε η Eurostat, με ένα κόστος παραγωγής, ζωής και ενέργειας που δυσχεραίνει όλο και περισσότερο την προοπτική του αγροτικού επαγγέλματος, με χρέη σε τράπεζες, εφορεία ασφαλιστικά ταμεία και με μια ηγεσία που εξαντλείται σε ευχολογία όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων λέγοντας πως: «Στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας μας, σημαίνοντα ρόλο διαδραματίζει ο πρωτογενής τομέας. Απόφασή μας είναι να στηρίξουμε τις στρατηγικές που προωθούν την δομική του αναδιάρθρωση, θέτοντας στο επίκεντρο την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας, με την προσέλκυση νέων ανθρώπων στην γεωργία», το μέλλον είναι επιεικώς αβέβαιο.
Όμως η αλήθεια βρίσκεται στα οργισμένα πρόσωπα των Αγροτών που δεν έχουν μόνο δικαίωμα στα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα, αλλά και στην ζωή την δική τους, για την οποία κάποτε θυσιάστηκαν το 1937 κάποιοι φωτισμένοι Νεμεάτες με ροζιασμένα χέρια, αγνή καρδιά κι ένα όνειρο για μια ελεύθερη Ελλάδα, Δημοκρατική, Δίκαιη, Ανεξάρτητη, χωρίς κοτζαμπάσηδες, τσιφλίκια και κολίγους, για μια ελεύθερη Ελλάδα που θα ανήκει σε όλους τους Έλληνες μηδενός εξαιρουμένου.
Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος (Πλάτων, Κρατύλος 388e6)
«μέτρο όλων των πραγμάτων είναι ο άνθρωπος»
Αριστοτέλης Γ. Καλλής
Επ. Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Νεμέας
Πτ/χος Πολιτικού Τμήματος Νομικής
nemeahistory
